Wat is een derivaat?
Een derivaat is een financieel instrument waarvan de waarde wordt bepaald door een of meer onderliggende activa. Het ontleent zijn waarde aan het rendement van die activa, zoals aandelen, obligaties, grondstoffen en vreemde valuta. Derivaten spelen een belangrijke rol in het mondiale financiële stelsel en bieden beleggers handvaten om risico’s te beheren en kansen te benutten.
Hoewel afdekking tegen marktvolatiliteit het hoofddoel van derivaten is, kunnen ze ook worden gebruikt om inkomsten te genereren en te speculeren op toekomstige activaprijzen. Dergelijke instrumenten bieden een scala aan producten voor verschillende beleggingsdoelstellingen, maar er zijn ook verschillende risiconiveaus aan verbonden. Zorgvuldige kennis van en inzicht in derivaten is dan ook noodzakelijk voor een succesvolle navigatie op dit gebied.
Welke soorten derivaten zijn er?
Er is een breed scala aan derivatentypen beschikbaar voor beleggers en handelaren, elk met zijn eigen voordelen. Populaire derivaten zijn bijvoorbeeld futures, opties, forwards, swaps en termijn-contracten, die allemaal hun eigen kenmerken hebben. Futures bieden strategieën voor het beheer van volatiliteitsrisico’s vanwege hun vervaldatum, terwijl opties meer flexibiliteit bieden bij de timing. Forwards daarentegen zijn overeenkomsten tussen kopers en verkopers van een onderliggende waarde tegen een vooraf bepaalde prijs en op een vooraf bepaalde datum in de toekomst.
Swaps bestaan uit twee gelijke waarden die gedurende de looptijd van het contract periodiek worden geruild tegen een andere gelijke waarde. En tot slot komen bij termijncontracten twee partijen overeen om op een bepaalde datum in de toekomst een actief te ruilen tegen contanten. Uiteindelijk moeten beleggers een aanzienlijke due diligence uitvoeren om te begrijpen welke derivaten het best bij hun beleggingsbehoeften passen.
Hoe beïnvloeden derivaten de aandelenmarkt?
De aandelenmarkt wordt op vele manieren beïnvloed door derivaten; zij kunnen fungeren als een extra instrument om de aandelenkoersen te beïnvloeden. Speculanten gebruiken derivaten om te wedden op potentiële bewegingen van aandelen, wat kan leiden tot grotere volatiliteit en plotselinge prijsbewegingen. Tegelijkertijd kunnen beleggers derivaten gebruiken om zich in te dekken tegen extremen op de markt, waardoor zij minder risico lopen en toch rendement kunnen behalen. Zowel professionals als instellingen maken regelmatig gebruik van derivaten – wat aangeeft dat ze niet mogen worden genegeerd bij de beoordeling van de potentiële effecten van de aandelenmarkt.
Voordelen van beleggen in derivaten
Beleggen in derivaten kan voor veel handelaren een uiterst voordelige optie zijn. Door in derivaten te handelen, kunnen beleggers profiteren van de prijsbewegingen van onderliggende activa zonder deze te bezitten. Dit vermindert vaak de aanloopkosten voor beleggers, waardoor kapitaal vrijkomt dat kan worden gebruikt voor andere beleggingen of marktkansen.
Bovendien bieden derivaten beleggers toegang tot een breed scala van potentiële beleggingen waartoe zij geen toegang zouden hebben gehad als zij in de eerste plaats aandeelhouder waren in één bedrijf of in aandelen voor daghandel. Derivaten bieden handelaren ook een grotere hefboomwerking en een fijnmaziger controle over het risicobeheer, waardoor zij hun blootstelling kunnen afstemmen op hun eigen doelstellingen en voorkeuren.
Nadelen van beleggen in derivaten
Beleggen in derivaten kan daarentegen aanzienlijke risico’s met zich meebrengen. Veel beleggers begrijpen de onderliggende financiële instrumenten van deze beleggingen niet, wat tot verkeerde beslissingen kan leiden. Bij het aangaan van een belegging in derivaten moeten beleggers zich vooral bewust zijn van het hefboomeffect of de marge, alsook van de impliciete volatiliteit en het tegenpartijrisico. Hefboomwerking is een instrument dat winsten versterkt, maar ook tot grotere verliezen kan leiden. Impliciete volatiliteit wordt bepaald door de verschillen tussen de aankoopprijs en de verwachte marktprijs van het derivaat en vormt een vertragingsrisico voor beleggers.
Tegenpartijrisico verwijst niet alleen naar het wanbetalingsrisico van een tegenpartij, maar ook naar de mogelijkheid dat een partij in gebreke blijft. Bovendien kan het liquiditeitsrisico een potentieel probleem vormen omdat er voor sommige derivaten potentieel beperkte handelsactiviteit is, wat betekent dat een handelaar mogelijk niet uit zijn posities kan stappen wanneer hij dat wenst. Daarom is het belangrijk dat beleggers die overwegen in derivaten te beleggen, hun beleggingen volledig onderzoeken en alle potentiële risico’s afwegen alvorens een contract aan te gaan.
Regelgeving voor het beleggen in derivaten
Beleggen in derivaten kan een complexe en potentieel risicovolle onderneming zijn. Het is belangrijk dat potentiële beleggers zich bewust zijn van alle voorschriften die op deze beleggingen van toepassing zijn. Regeringen over de hele wereld hebben verschillende wetten en regelgevende maatregelen aangenomen om beleggers te beschermen en duidelijke regels op te stellen voor de handel in financiële instrumenten zoals derivaten. Deze voorschriften moeten zorgvuldig worden bestudeerd alvorens te beleggen, omdat zij een leidraad vormen voor de beste praktijken en kunnen helpen om aanzienlijke verliezen te voorkomen of de kans op winstgevende transacties te vergroten.
Op nationaal niveau, heeft Nederland een aantal wetten en voorschriften opgesteld over het beleggen in derivaten. De meest relevante waar u zich in kunt verdiepen, zijn:
- Wet Financieel toezicht: Deze wet reguleert de verkoop van financiële producten en diensten binnen Nederland.
- Marktwerkinstructies derdenbeheerders voor financiële instrumenten: Deze instructies definiëren wat derdenbeheerders moeten doen om te voldoen aan de verplichtingen uit de Wet Financieel Toezicht (WFT), met betrekking tot transparantie van marktinformatie over derivaten.
- Richtlijnen van Autoriteit Financiële Markten (AFM): Richtlijnen die bedoeld zijn om effectieve risicomanagementprocedures voor investeringsonderdelening in derivaten te garanderen gedurende hun levenscyclus, waarbij ook gekeken wordt naar de fiscale implicaties van handelsbeslissingen
