Beleggen in fondsen: de voor- en nadelen
Beleggen in fondsen of je kunt ervoor kiezen om zelf verschillende aandelen of andere beleggingsinstrumenten aan te kopen en zo een portefeuille op te bouwen. Het is echter ook mogelijk om in een soort van bestaande beleggingsportefeuille te investeren. Als je je met deze vorm van beleggen bezighoudt, dan beleg je in een fonds.
Een fonds bestaat uit verschillende soorten beleggingen die iemand anders (de fondsbeheerder) voor je heeft uitgekozen en beheert. Beleggen in fondsen heeft voordelen, maar ook enkele grote nadelen. In dit artikel kom je hierover meer te weten.
Beleggen op de automatische piloot?
Bouw zelf je vermogen uit. Volg het bewezen systeem: groen is kopen, rood is verkopen. Eenvoudig, vrij van grote risico’s, rendementen per jaar gemiddeld 7,4 – 20,6%. Bekijk je mogelijkheden hier
Beleggen in fondsen: welke soorten?
Er zijn heel veel mogelijkheden op het gebied van beleggingsfondsen. ONgeacht de soort, berekenen beleggingsfondsen gemiddeld tussen de 3 en 5% aan kosten per jaar. Er zijn tientallen, of beter gezegd, honderden soorten beleggingsfondsen. Grofweg kunnen we deze verdelen in drie soorten welke we hieronder toelichten.
- Aandelenfondsen
Bij aandelenfondsen beleg je in aandelen van veel verschillende soorten beursgenoteerde bedrijven tegelijk. Je kunt daarbij kiezen uit verschillende sectoren, bijvoorbeeld: de bouw, farmacie of chemie.
Daarnaast kun je bijvoorbeeld ook kiezen voor aandelen van een bepaald land, bijvoorbeeld Nederland, Duitsland of Amerika. Ook is het mogelijk om alleen te kiezen voor een bepaald thema, bijvoorbeeld duurzame energie of waterbeheer. Zoals gezegd: de mogelijkheden zijn eindeloos. Er zijn zelfs meer aandelenfondsen dan aandelen zelf.
- Obligatiefondsen
Kies je voor een obligatiefonds dan beleg je in een pakket van obligaties. Een obligatie is een soort lening die een bepaald bedrijf of de (semi-) overheid afsluit. Er zijn verschillende soorten obligaties. Zo kun je kiezen voor staatsobligaties. Dit zijn obligaties uitgegeven door de (semi-) overheid.
Ook kun je kiezen voor bedrijfsobligaties. Zoals de naam al zegt, worden deze uitgegeven door bedrijven. Bovendien kun je ook kiezen voor een obligatiefonds met een mix van beide soorten obligaties. Net als aandelen kunnen obligaties ook stijgen of dalen. Je loopt alleen iets minder risico, omdat de meeste overheden vrijwel altijd hun verplichtingen kunnen nakomen.
- Mixfondsen
Als je kiest voor een mixfonds dan beleg je in feite in allerlei soorten beleggingen. Een mixfonds kan bijvoorbeeld bestaan uit een mix van aandelen en obligaties. Er zijn echter nog veel meer mogelijkheden. Er zijn ook mixfondsen die bestaan uit: aandelen, obligaties, valuta en vastgoed.
Bij een mixfonds loop je nog minder risico dan bij aandelen- of obligatiefondsen, omdat je belegt in veel verschillende soorten fondsen. Gemiddeld genomen richten mixfondsen zich op één strategie, of één sector of op één regio. Anders zou je het overzicht gemakkelijk kwijtraken.
Open- end of closed- end fondsen?
Naast de verschillende soorten fondsen kun je ook nog kiezen voor open- end of een close- end fondsen. Bij een open- end fonds heeft de beheerder van het fonds de mogelijkheid om naar eigen inzicht aandelen (of andersoortige vormen van beleggen) in te kopen of uit te geven.
Bij een closed- end fonds heb je te maken met een vaststaand aantal beleggingen. Er worden dus bijvoorbeeld geen aandelen bijgekocht of verkocht. Uitsluitend de vraag en het aanbod op de beurzen bepaalt de waarde van dit fonds. Closed- end fondsen komen in de praktijk minder voor dan open- end fondsen. In principe zijn vrijwel alle fondsen open- end.
Soms worden closed-end fondsen veranderd naar een open-end fonds. Het ‘openen’ van een closed-end fonds dwingt de koers van de aandelen opgenomen in het fonds tot een waardering aan hun intrinsieke net value. Uit onderzoek bleek bovendien dat de aandelenkoersen van closed-end fondsen statistisch significante positieve abnormale rendementen genereerden, ruim voor de formele aankondiging van de wijziging van het statuut van het fonds van closed-ending naar open-ending. De conclusie zou kunnen luiden dat de closed-end fondsen vaak onder hun intrinsieke waarde noteren(1).
Abritragekosten leiden vaak tot grote prijsafwijkingen van de fundamentals met betrekking tot de waarde van een closed-end fonds. Aan de hand van een steekproef van closed-end fondsen kwamen onderzoekers tot de conclusie dat de marktwaarde van een fonds eerder afwijkt van de waarde van zijn activa (1) bij fondsen met een moeilijk te bepalen waarde, (2) voor fondsen die lagere dividenden uitbetalen, (3) voor fondsen met een kleinere marktwaarde en tenslotte (4) wanneer de rente hoog is. Deze factoren zijn gerelateerd aan de grootte van de afwijking, in tegenstelling tot de richting (dat wil zeggen of het nu gaat om korting of premie) en verklaren een kwart van de cross-sectionele onjuiste prijsvariaties. Deze bevindingen komen overeen met modellen opgesteld voor de prijsbepaling van activa(2).
Beleggen in fondsen: actief of passief?
Je hebt ook nog de mogelijkheid om te kiezen uit een actief of een passief fonds. Een actief fonds richt zich op een bepaalde index, bijvoorbeeld de AEX. Dit fonds bevat dan aandelen van bijvoorbeeld de 25 beste bedrijven van de AEX.
Bij een actief fonds probeert de beheerder van het fonds een beter rendement te behalen dan de index zelf. Hij probeert dit door slim (lees: op het juiste moment) in te kopen en te verkopen. Vaak maakt hij hierbij gebruik van de kennis van beleggingsexperts en beursanalisten.
Uit onderzoek blijkt dat passieve fondsen over het algemeen betere prestaties leveren dan actieve(1). Dit komt voornamelijk, doordat bij actieve fondsen veel hogere kosten worden berekend dan bij passieve. Er moet immers meer werk verricht worden. Het blijkt echter dat het hogere rendement niet opweegt tegen de hogere kosten, zodat je er per saldo eerder op achteruit gaat dan op vooruit.
Beleggen in fondsen: de voordelen
Als je gaat beleggen in fondsen, profiteer je van veel voordelen. Welke dat zijn, zetten we hieronder voor je op een rijtje.
- Spreiding van risico’s
Het grootste voordeel van beleggen in een fonds is zonder meer dat je je risico spreidt. Beleg je in één aandeel of een paar aandelen dan loop je een risico als deze fors dalen. Je kunt dan in korte tijd veel geld verliezen.
Als je in een fonds belegt, heb je een dusdanig aantal aandelen dat als er een paar dalen er ook altijd wel weer een aantal stijgt. Hierdoor is de kans dat je ineens veel geld verliest kleiner. Het is wel zo dat er zowel fondsen met een hoog als met een laag risico zijn. Wil je de risico’s beperken dan is het dus verstandigst om voor een fonds met een laag risico te gaan.
- Minder aanschafkosten
Een voordeel van beleggen in fondsen is dat de aanschafkosten een stuk lager zijn dan als je individueel belegt. Beleggen in fondsen kan vaak al vanaf een paar tientjes.
Jij bent namelijk niet de enige die investeert in het fonds. Het gaat vaak om duizenden investeerder en de bedragen van alle beleggers bij elkaar zorgen alsnog voor een groot kapitaal. Hierdoor kun je ook als kleine belegger beleggen in een grote portefeuille.
- Weinig kennis van beleggen is geen probleem
Eveneens een voordeel van beleggen in fondsen is dat je zelf weinig kennis en ervaring hoeft te hebben van beleggen. De fondsbeheerder heeft deze kennis namelijk (hopelijk) wel en je mag ervan uit gaan dat hij door de ervaring en expertise op een juiste manier handelt.
Dit scheelt jou als belegger ook nog eens de nodige tijd en moeite om je te verdiepen in de handel in aandelen en het volgen van de koersen. Bovendien heb je ook een stuk minder administratief werk, aangezien dit je ook uit handen wordt genomen door de fondsbeheerder.
- Toegang tot onbereikbare beleggingen
Er zijn beleggingen die voor de gewone particuliere belegger nagenoeg onbereikbaar zijn. Je moet hier bijvoorbeeld denken aan obligaties waar alleen professionele beleggers die grote sommen geld tot hun beschikking hebben op in kunnen schrijven.
Jouw fondsbeheerder is zo’n professionele belegger. Hij kan dus op deze obligaties intekenen, terwijl je als ‘huis- tuin- en keukenbelegger’ hiervoor niet in aanmerking komt. Bepaalde fondsen kunnen ook intekenen op bepaalde markten die moeilijk toegankelijk zijn bijvoorbeeld markten in Zuid- Amerika of Azië. Het voordeel van beleggen in deze fondsen is dus dat je er als particulier (indirect) toch in kunt beleggen.
- Keuze voor een bepaalde categorie, regio of sector
Er zijn nogal wat soorten beleggingsfondsen, waardoor je een grote keuze hebt. Er zijn bijvoorbeeld fondsen die alleen beleggen in vastgoed of alleen in grondstoffen. Er zijn ook fondsen die alleen beleggen in duurzaamheid of alleen in groene energie.
Bovendien is het mogelijk om de investeren in fondsen die bijvoorbeeld alleen in Azië beleggen of alleen in Amerika. Je bent helemaal vrij om te kiezen voor de categorie, de regio of de sector waarin je wilt beleggen. In principe heeft ieder fonds zijn eigen strategie en doelen. Een voordeel van beleggen in fondsen is dus dat je een fonds kunt kiezen dat zich focust op jouw strategie of doel.
Per land kunnen er verschillen zijn. Zo vonden wetenschappers aanzienlijke diversificatievoordelen voor de Britse landenfondsen, maar niet voor de Amerikaanse fondsen. Het verschil lijkt eerder verband te houden met verschillen in samenstelling van portefeuilles dan met het premiegedrag in de Verenigde Staten versus het Verenigd Koninkrijk(3).
- De fondsbeheerder is de expert
Niemand kent zijn eigen fonds beter dan de beheerder ervan. Je mag er op vertrouwen dat hij weet welke aandelen, obligaties of vastgoedprojecten interessant zijn om te kopen en welke juist niet. Daarnaast maakt een fondsbeheerder vaak gebruik van specialisten, die vanzelfsprekend ook over de nodige expertise beschikken.
De beheerder van het fonds is dagelijks bezig om het fonds te monitoren en in te grijpen wanneer nodig. Bovendien zal de fondsbeheerder jou als belegger regelmatig op de hoogte houden over de stand van zaken van het fonds.
Boek ‘In 10 Stappen Succesvol Beleggen
Bouw een maandelijks inkomen met aandelen en opties. Het boek ‘In 10 Stappen Succesvol Beleggen’ helpt je stap voor stap. Gratis: wij betalen het boek, jij de verzendkosten. Inclusief 30 dagen niet goed geld terug garantie. Bestel het boek hier
Beleggen in fondsen: de nadelen
Er zijn ook nadelen verbonden aan het beleggen in fondsen. Het is soms zo dat een bepaald voordeel van een beleggingsfonds ook als een nadeel kan worden gezien. Het is maar net hoe je er tegenaan kijkt. Hieronder zetten we nadelen van beleggen in fondsen voor je op een rij.
- Je hebt zelf weinig invloed
Een nadeel van beleggen in fondsen is dat de fondsbeheerder alle touwtjes in handen heeft. Hij bepaalt wat er met het fonds gebeurt en je hebt zelf geen invloed op wat hij doet. Daar staat tegenover dat de fondsbeheerder beschikt over grote expertise. Zeker als beginnende belegger is het wellicht aantrekkelijker om in een fonds te beleggen.
Heb je geen vertrouwen in je fondsbeheerder of ben je iemand die zelf graag de touwtjes in handen heeft dan kun je beter overwegen om je aandelen zelf te gaan beheren.
- Bijkomende (beheer) kosten
De aanschafkosten bij het beleggen in een fonds mogen dan wel lager zijn, maar je hebt wel te maken met enorme kosten voor het beheren van het fonds. Je betaalt de fondsbeheerder een bedrag voor zijn werk.
Deze kosten kunnen nogal verschillen per fonds en zijn vaak afhankelijk van het soort fonds. Een fonds dat beheert in de Nederlandse markt zal bijvoorbeeld minder kosten rekenen dan een fonds dat beheert in opkomende economieën. Bovendien kun je nog te maken krijgen met andere kosten die niet in de beheerkosten zijn opgenomen. Dit kunnen bijvoorbeeld transactiekosten of prestatiekosten zijn.
Uit diverse onderzoeken blijkt dat 96% van de fondsen de index niet kunnen verslaan vanwege de hoge kosten(4). Slimmer is het daarom om dan maar passief in ETF’s te beleggen die 1 op 1 de index volgen. ETF’s , ook wel trackers genoemd, zijn om deze reden de afgelopen jaren enorm populair geworden.
Jack Bogle, Oprichter en CEO van The Vanguard Group, overigens 1 van de grootste vermogensbeheerders ter wereld met een belegd vermogen van meer dan 4,9 biljoen dollar (biljoen dus 4900 miljard) Bogle Becijferde dat de Totale kosten van fondsen liggen tussen 3% en 3,5% per jaar :
Onkosten 1,5%
Transactiekosten 1%
Sales 0,5%
Tel daarbij de doorgaans slechte Timing van 2% en het resultaat is een Underperformance van 5% per jaar. Door de hoge kosten doet 96% van de fondsen het slechter dan index.
Met dit soort vergelijkingen tonen onderzoekers keer op keer aan dat actief beheerde fondsen ondermaats presteren. In 2008 meldde kredietbeoordelaar S&P dat slechts één op de tien meer rendement haalde dan de index. In 2010 kwam de grote Amerikaanse fondsbheerder Dimensional tot een vergelijkbare bevinding. Concludeert Erica Verdegaal in NRC
- Focus op één regio, sector, categorie
Een fonds is meestal gericht op een bepaalde categorie, sector of regio. Dit beschreven we al als voordeel, maar het kan ook een nadeel zijn. Je kunt namelijk niet altijd investeren in de fondsen die jij wilt, omdat je afhankelijk bent van de fondsen die aangeboden worden.
Daarbij komt dat niet alle banken en brokers ook alle fondsen aanbieden. Meestal biedt een bank of broker slechts een beperkt aantal fondsen aan.
Een nadeel van beleggen is fondsen is dus dat je wel een ruime keuze hebt, maar dat je ook afhankelijk bent van het aanbod. Het vinden van een fonds dat honderd procent bij je past, zal dan ook een lastige zaak worden.
- Trager verloop van aan- en verkooporders
Koop of verkoop je zelf aandelen dan kan dit in principe op ieder moment, zolang de beurs maar geopend is. Dit is bij beleggingsfondsen vaak niet het geval. Hier worden aan- en verkooporders de volgende dag of zelfs twee of drie dagen later pas verwerkt.
De reden hiervoor is dat de meeste fondsen zelf niet beursgenoteerd zijn. Er moeten meestal nog de nodige administratieve handelingen verricht worden, voordat de transactie is doorgevoerd.
Als je snel geld nodig hebt en of snel wilt in of uitstappen, kan deze vertraging een nadeel zijn van beleggen in fondsen.
- Het rendement groeit minder snel
Doordat beleggingsfondsen hoge kosten in rekening brengen, groeit het rendement minder snel. Je zult met een fonds niet zo snel een enorme klapper maken. Aan de andere kant zal je ook niet snel last hebben van een forse daling vanwege de spreiding.
Beleggen in fondsen biedt geen voordeel ten opzichte van een ETF’s omdat het fonds nooit de hoge kosten goedmaakt, zo blijkt uit diverse onderzoeken. Dan kan het best frustrerend zijn om in fondsen te investeren omdat je ziet dat je de index nooit kan bijhouden.
- Het gemak als nadeel
Het is zeker zo dat de fondsbeheerder je alle werk uit handen neemt, maar toch is dit niet helemaal zo. Je zult je namelijk ook moeten verdiepen in de fondsen zelf. Welke kosten brengen ze met zich mee?
Kijk ook naar de verborgen kosten. Welke fondsen doen het goed en welke niet? Welk type fonds wil je in beleggen? Deze en nog meer vragen zal je jezelf moeten stellen om het fonds te vinden dat het meest bij je past.
En kijk naar de alternatieven, zoals veel voordeligere ETF’s. Als je toch een geschikt fonds gevonden hebt, is het zaak om toch enigszins bij te houden hoe het fonds rendeert. Je zult hoe dan ook toch de nodige kennis moeten vergaren om te investeren in fondsen. Helemaal achterover leunen is dan ook niet verstandig.
LIVE online training
Meld u aan voor de gratis online training. Succesvol beleggen….in nog geen 10 minuten per week. Klik hierwww.beleggen.com/training
Met vriendelijke groet,
Harm van Wijk
Pin ook deze handige infographic als geheugensteuntje:
Bronnen:
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!