De beurzen dalen met maximumsnelheid

Een aantal weken geleden ging een schok door autominnend Duitsland en ver daarbuiten. In de deelstaat Bremen zijn voor het eerst in de geschiedenis van Duitsland snelheidsbeperkende maatregelen ingevoerd: 120 kilometer per uur is op een deel van de snelwegen van toepassing. De verantwoordelijke politicus gaf aan gesprekken te voeren met andere deelstaten om daar hetzelfde te bereiken. Als argumenten worden de veiligheid en het milieu aangevoerd. Fans van het leerstuk van Socionomics weten dat er andere argumenten ten grondslag liggen aan de maatregelen: onze gemoedstoestand is veranderd. En de effectenbeurzen zijn de meest perfecte graadmeter van onze gemoedstoestand.

Tijdens een stijgende beurs zijn we avontuurlijker, stoutmoediger, optimistischer en hebben we meer vertrouwen. Tijdens een dalende beurs zijn we angstiger, defensiever, pessimistischer en denken we meer in beperkingen en voorbehouden. Die gemoedstoestand fluctueert in patronen, net als de beurzen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de durfals meer de ruimte op snelwegen krijgen tijdens stijgende markten, terwijl we in bear markets meer beperkingen opleggen aan snelheidsduivels. Om zeker te weten dat u niet denkt dat ik maar wat verzin: zullen we eens wat feiten op een rijtje zetten?

Beurzen dalen vaak met maximale én maximumsnelheid

Vanaf 1968 daalden de beurzen en in 1974 bodemde de S&P500 na een oliecrisis. In datzelfde jaar werd in Amerika de maximumsnelheid verlaagd naar 55 miles per hour (mph). Na een zijwaartse beurs startten de Amerikaanse beurzen in 1982 met een opmars. Na de crash van 1987, de bear market van 1990 en een tussentijdse bodem in 1994, begonnen de beurzen aan één van de grootste bull markets ooit (1995-1999). In 1995 was het sentiment al dermate verbeterd dat de maximumsnelheid in Amerika in dat jaar werd verhoogd.

Een maximumsnelheid van 55 mph (88 km/h) is nergens meer te ontwaren, 70 mph (112 km/h) en 75 mph (120 km/h) komt het meeste voor. In de staat Montana werd de snelheidsbeperking zelfs helemaal verwijderd, althans, de snelheid diende overdag reasonable and prudent te zijn.

‘Redelijk en verstandig’ kwam in de praktijk neer op een afschaffing van de maximumsnelheid. Kennelijk diende men te handelen naar eigen inzicht. Voor sommige politieagenten betekende dat overigens dat je niet onbeperkt mocht scheuren. Zo werd Rudy Stanko op 10 maart 1996 in zijn Camaro aangehouden wegens te hard rijden. Stanko reed 85 mph (ca. 140 km/h) De agent wilde hem niet vertellen wat dan wel een redelijke snelheid was. De Supreme Court van Montana oordeelde op 23 december 1998 dat een redelijke en verstandige snelheid zo vaag was dat het in strijd was met de grondwet van Montana. Kennelijk was dat aanleiding om vlak voor het begin van een grote bear market deze clausule halverwege 1999 te wijzigen.

Ook in een deel van Australië bestond een tijd lang ‘grenzeloosheid’. In de deelstaat ‘Northern Territory’ bestond tot het jaar 2002 geen maximumsnelheid. Ook de Australische ASX 200 kampte in 2002 met een flinke bear market. Tijdens deze bear market werd besloten om een eerste stap te zetten naar beperking van de maximumsnelheid. Op één van de grote snelwegen mocht voortaan niet harder dan 110 km/h gereden worden. Later volgden andere snelwegen.

Hoe zit dat nu met Duitsland? In een grote bear market van 2000-2003 daalde de DAX van 8136 punten naar 2188 punten ofwel -73%. Vanaf maart 2003 verbeterde de gemoedstoestand doordat de beurs herstelde richting 4000 punten. In 2004 volgde op dat herstel een correctie, zie de cirkel. Tijdens deze correctie werd een voorstel gelanceerd voor invoering van een snelheidsbeperking. De gemoedstoestand was kennelijk al weer stukken beter dan in maart 2003 en het voorstel haalde het in 2004 dan ook niet. Na de top in juli 2007 daalde de DAX tot in maart 2008 al ruim 24%. Vorige week was de eerste snelheidsbeperking in een deelstaat een feit. Hoe zit het met de kansen op invoering in andere deelstaten? Daarvoor is het handig om te weten of een verdere verslechtering van de gemoedstoestand van de Duitse burgers waarschijnlijk is. De patronen van de DAX kunnen daar iets over zeggen. In onderstaande grafiek, met dank aan Matrix Asset Management, zien we het meest waarschijnlijke patroon voor de Duitse beurs.

De patronen geven aan dat het meest waarschijnlijk is dat de DAX op de korte termijn nog meer stijgingspotentieel heeft en wel richting 7050 punten (op het moment van schrijven staat de index op 6825 punten, dus nog zo’n 3,3% stijging). Deze stijging vormt dan het laatste stuk herstel binnen de neerwaartse trend. Na afronding van het herstel zal de DAX in een vijfde golf met maximale snelheid gaan dalen richting de vierde golf correctie binnen de krachtige beweging omhoog van 2003-2007. Die vierde golf ligt rond 5500 punten, vanaf 7050 dus nog zo’n 22% daling. Gezien het voorgaande zou het mij niets verbazen wanneer tijdens of na de verslechtering van de social mood in golf 5 in heel Duitsland snelheidsbeperkende maatregelen worden besproken en ingevoerd, uiteraard met als argumenten de veiligheid en het milieu. Na het lezen van dit artikel weet u in elk geval wat daaraan ten grondslag ligt: er heerst een andere gemoedstoestand.

Elmer Hogervorst, www.hogervorstadvies.nl