De koning gaat dood, leve de koning (deel II)

Ik denk dat het tijd is om te realiseren dat we niet in een vrije markt zitten. Dat bovendien de interventies van de beleidsmakers ervoor hebben gezorgd dat we in verschillende markten een historische scheefgroei zien: schuldgroei, monetaire inflatie, historische lage rentes, bubbels op de huizenmarkt en op de derivatenmarkt. Derivatenmarkt
Als we de laatste statistieken erbij halen, dan zien we dat de markt een potentiële waarde heeft van $ 683.000 miljard, waarvan de credit default swaps slechts $ 57.325 miljard uitmaken (circa 8%). Het grootste bedrag zit in de rentederivaten, en daar hebben we te maken met $ 458.304 miljard.

Om even alles in perspectief te plaatsen: het Bruto Binnenlands Product (BBP) van de hele wereld was in 2007 $ 64.903 miljard. Ofwel, bijna net zo groot als de mogelijke posities in de credit default swaps, waar vooral de problemen waren de afgelopen tijd. Alleen deze positie heeft de wereld in recordtempo de depressie ingedraaid. God forbid dat er iets gaat gebeuren met de rentederivaten. Ook deze scheefgroei is al jaren bekend en het is echt niets nieuws onder de zon. Iedereen stond erbij en keek ernaar. Ex-voorzitter van de Fed, Greenspan, wilde geen regulatie van de derivatenmarkt. Hoe is het mogelijk dat één iemand zoiets beslist? Later heeft hij zijn fout ook toegegeven.

Warren Buffet over derivaten in 2002
In een jaarlijkse rapport van zijn investeringsmaatschappij Berkshire Hathaway zei Warren Buffet over derivaten onder meer het volgende:

  • “I view derivatives as time bombs, both for the parties that deal in them and the economic system.”
  • “Reported earnings on derivatives are often wildly overstated.”
  • “The errors usually reflect the human tendency to take an optimistic view of one’s commitments. But the parties to derivatives also have enormous incentives to cheat in accounting for them.”
  • “Linkage, when it suddenly surfaces, can trigger serious systemic problems.”
  • “Even experienced investors and analysts encounter major problems in analyzing the financial condition of firms that are heavily involved with derivatives contracts.”
  • “In my view, derivatives are financial weapons of mass destruction, carrying dangers that, while now latent, are potentially lethal.”

Verschuivingen in de rente kunnen wellicht de rentederivaten onder druk zetten. Het grootste probleem was/is counterparty risk, ofwel het risico dat de tegenpartij er morgen ineens niet meer is. Dat risico is de afgelopen 2 jaar extreem toegenomen…

Fora

Nu het voor iedereen duidelijk is dat we toch aan de slag moeten en dat er snel beslissingen genomen moeten worden, wilde ik weten wat men nu gaat doen. In De Balie in Amsterdam ben ik dus naar de volgende twee bijeenkomsten gegaan:

* Crisisdebat: MAS! Monetaire Alternatieve Systemen

* Forum on the global financial and economic crisis

Ik wilde hiervan verslag uitbrengen en dacht: nu gaan we het horen en eindelijk gaat men vertellen hoe we hier snel kunnen uitkomen. Vooral van de tweede had ik hoge verwachtingen.

Ik kan een heel verhaal houden, maar doe dat niet. Mijn vragen/opmerkingen over goud en sound money kregen geen gehoor. Bovendien was een antwoord van Ellen Brown over Bretton Woods niet juist, hetgeen economieprofessor William Tabb ook toegaf. Willam Tabb gaf aan dat er ieder jaar te weinig goud geproduceerd wordt voor een Gouden Standaard. Dat is totale onzin, maar helaas ben ik recent pas achter de argumentatie gekomen. Dat is trouwens een punt dat heel veel economen aanhalen als de reden om geen nieuwe Gouden Standaard te nemen. Onzin dus en ik zal binnenkort precies uitleggen waarom. Ik zal tevens de Gouden Standaard en, belangrijker, de werking daarvan uitleggen omdat ik het idee heb dat bijna niemand meer weet hoe die precies werkt.

Een Gouden Standaard is dus geen oplossing. Wat gaan we dan doen om het op te lossen? Antwoorden op die vraag kwamen natuurlijk aan het einde en u raadt het al: “Ja, nee,  innovatie, investeringen, een nieuw framework, we hebben geleerd wat er fout is gegaan, meer regels, et cetera.”

Toen ik dat hoorde kreeg ik spontaan overal jeuk en een extreem ongemakkelijk gevoel. Is dit dan het beste waar men mee kan komen: gedraai en meer van hetzelfde? Niet zo gek dat het publiek aan het einde een onvoldaan gevoel had. De conclusie is dan ook dat deze mensen niets hebben zien aankomen en ook niet met echte oplossingen komen. Mooie analyses waar het allemaal fout is gegaan hebben ze allemaal, maar daar blijft het bij. Totaal verbijsterd ben ik afgelopen weekend achter het internet gekropen en kwam uiteindelijk tot een toch wel schokkende conclusie. Alle beleidsmakers en economen zitten in een bepaalde hoek: de FIAT-hoek, het Keynesiaans systeem, deficit spending, overheidsuitgaven, marktinterventies. Ik heb al die tijd gewoon met de verkeerde mensen gepraat, want er zijn mensen die wel oplossingen hebben, maar die maken niet deel uit van het huidige systeem. De oplossingen tot nu toe waren: druk geld, geef nog meer geld uit en laat je schulden toenemen. Tot nu toe kwam men daar mee weg… tot nu toe. Kun je de problemen van de kredietcrisis oplossen, door gebruik te maken van hetgeen het probleem heeft veroorzaakt? Zelfs in de Tweede Kamer is een aantal mensen erachter gekomen, dat dat niet logisch is.

Ludwig von Mises

Op de site van Mises kun je oplossing vinden voor de huidige problemen. Een echte vrije markt, een dekking van je valuta… geen deficit spending, belasting verlaging, marktwerking en het verlagen van de overheidsuitgaven… heel erg simpel eigenlijk. Ron Paul geeft in een presentatie zeer goed aan wat het probleem is met de huidige generatie beleidsmakers. De huidige beleidsmakers zitten in The Matrix gevangen, maar er is een wereld daarbuiten en dat zijn de studenten op de universiteiten. Deze groep zal in de toekomst op belangrijke posities komen, met een ander geluid. Daarom is Mises met Ron Paul bezig deze groep mensen op te leiden, zodat die mensen op een gegeven moment beslissingen kunnen nemen om terug te keren naar een goed en eerlijk monetair systeem. Natuurlijk heeft de Gouden Standaard ook zijn problemen, en zijn recessies mogelijk. Maar de feiten liegen niet en de historische data ten tijde van de Gouden Standaard zijn zeer indrukwekkend. Zoals aangegeven, ik ga me daar de aankomende tijd op richten… dus in de toekomst meer daarover. Ron Paul geeft wel aan dat er op dit moment veranderingen plaatsvinden binnen het Congres, omdat men bang is en men deze crisis niet begrijpt.

Kortom, wat moeten we doen?

  • stoppen met belastinggeld in failliete bedrijven te stoppen  (oneerlijke concurrentie, slechte partijen worden beloond voor wanbeleid)
  • toezichthoudende instanties opdoeken (hebben gefaald en zijn ook niet nodig onder een Gouden Standaard)
  • belastingen op een breed front afschaffen c.q. verlagen (geef koopkracht terug aan de burger)
  • afschaffen hypotheekrenteaftrek (een belachelijk situatie: die alleen maar een huizenmarktbubbel heeft veroorzaakt en gegarandeerde hogere rente-inkomsten voor de banken geeft, de belastingbetaler ieder jaar een bak geld kost, de huursubsidie heeft veroorzaakt, en mensen in steeds kortere en risicovollere leningen heeft gestopt et cetera)
  • overheidsuitgaven terugdringen tot de basis
  • stop met het uitdragen dat iedereen recht heeft op alles: niet iedereen kan bijvoorbeeld een huis bezitten.

Om uiteindelijk te komen tot

  • een valuta die gedekt is door goud en/of zilver: sound money!
  • een echte vrije markt op basis van vraag en aanbod
  • de burger te laten beslissen waar hij zijn geld aan uitgeeft, en niet de overheid (overheid is niet efficiënt)
  • klein overheidsorgaan
  • consumenten stemmen met hun grotere inkomsten (door de belastingverlagingen) welke producten wel goed zijn, maar vooral welke niet
  • een echte vrije markt zal innovatie stimuleren
  • een markt zonder asset-bubbels
  • een economie met een stijgende koopkracht en levensstandaard
  • een lange termijn prijsstabiliteit

Echter…

De Gouden Standaard kent ook problemen en recessies, inflatie en deflatie zijn ook aspecten die mogelijk zijn. Het is dus geen wondermiddel, maar wel aanzienlijk beter dan hetgeen we nu hebben. Dit gaat natuurlijk pijn doen, helaas. Het fiatsysteem heeft meer dan

30 jaar lang de markten bepaald en vooral verstoord, dus verwacht geen gemakkelijke oplossingen… no pain, no gain. Het huidige beleid lost echter niets op, en de pijn is er ook. Bovendien heeft de huidige crisis (buiten een korte termijn herstel) de potentie om de jaren 30 als peanuts te bestempelen. Liever nu het zuur en later wel het zoet. Is dit realistisch? Eerlijk gezegd, neen! Nederland zit natuurlijk in de eurozone, dus daar zal men eerst uit moeten. Ik denk dat de euro deze crisis niet gaat overleven. De eurozone staat nu al extreem onder druk, primair door de problemen in Amerika. Als daar de problemen van de eurozone bijkomen, met de verstrekte leningen aan Oost-Europa, dan zal het naar mijn mening onmogelijk worden de euro bij elkaar te houden.

Naar schatting hebben westerse banken voor ongeveer € 1200 miljard aan leningen uitstaan in Oost-Europa.

Data from the Bank for International Settlements released last week showed Austrian banks’ claims on emerging European clients totaled $ 277,6 billion, or nearly 75% of Austria’s Gross Domestic Product. For Sweden, claims mostly on clients in the Baltic countries of Estonia, Lithuania and Latvia represent 23% of GDP and for the Netherlands, exposed mostly to Polish, Russian and Romanian borrowers, this is just under 16%.

Voor Nederland gaat het dus ongeveer om $ 120 miljard. De aankomende tijd gaat Oost-Europa dus voor de nodige problemen zorgen, maar de grootste problemen vinden we bij de Nederlandse banken. Zoals eerder al aangegeven, zijn de internationale derivatenposities enorm, zo ook bij onze banken. Volgens het laatste rapport van De Nederlandse Bank, hebben de banken in ons kikkerlandje $ 21.774.782 miljoen uitstaan aan OTC (over the counter) derivatenposities (€ 17.302.170 miljoen, ofwel € 17 biljoen, ofwel 24 keer de Nederlandse economie). Gezond verstand zegt dat dit niet kan, ondanks het feit dat het op papier klopt (hoop ik).

De vraag blijft dan ook, waarom we in Nederland dit soort bedragen open hebben staan, en waar al die jaren het toezicht was. Waarom moeten we het renterisico afdekken voor 20 keer de Nederlandse economie? Het laat, naar mijn mening, goed zien wat het probleem is van de huidige markt en dat heeft niets te maken met de huizenmarkt of met de reële economie.

In de trillion dollar derivatives game is de rol van de reële economie ondergeschikt aan die van de financiële markten, simpelweg omdat de bedragen te groot zijn geworden. De kans dat de euro onder al dit geweld gaat bezwijken, wordt dus met de dag groter. Het mogelijk uiteenvallen van de euro zou voor Nederland wel eens de kans kunnen zijn om over te stappen op een gezond monetair systeem.

De koning gaat dood, leve de koning!

Stay safe!
Mihaly Schroth, Redacteur edelmetaalplaza.nl 

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.