Heeft uranium (nog) toekomst?

Sinds de koude oorlog is uranium door velen verfoeid. Maar de grondstof blijkt nu als een uitstekende energieoptie in Azië, Oost-Europa en zelfs in Afrika in volle opmars. Waarom staat uranium zo in de belangstelling?

Hiervoor zijn de volgende redenen aan te wijzen:

1. de snel gestegen energieprijs;
2. de emissies van fossiele brandstoffen (Kyoto);
3. de oncontroleerbare geopolitieke spanningen (Rusland, Midden-Oosten);
4. de orkanen in de Golf van Mexico.

Zelfs Europeanen als president Chirac en premier Blair lieten zich onlangs positief uit over kernenergie. Naarmate de prijzen en spanningen verder oplopen, komt er automatisch meer druk op de nucleaire ketel. Ook in Nederland is besloten om voorlopig maar even af te zien van sluiting van Borssele ofschoon dat hoog op de politieke agenda stond. We leven in onzekere tijden!

Volgens een zojuist verschenen rapport van de World Nuclear Association zijn er twee miljard mensen (met name in Azië) momenteel verstoken van enige vorm van energie, maar die de wereldwijde energievraag binnen vijf jaar met 40% kunnen doen toenemen. Energie-experts vrezen dat de olieprijs in hetzelfde tijdsbestek kan stijgen tot een bandbreedte van 110 tot 400 dollar per vat. Het hemd wordt dan nader dan de rok.

China heeft als tweede grootste ‘energieslurper’ aangekondigd voor een bedrag van bijna $ 50 miljard – en die hebben de Chinezen ruimschoots liggen! – te willen investeren in 30 nieuwe nucleaire reactoren. Geschat wordt dat wereldwijd nu al 140 reactoren op de planborden liggen. Deze zijn van de derde generatie en bijgevolg aanzienlijk veiliger dan vorige generaties. Voor het afvalprobleem is evenwel nog geen deugdelijke oplossing gevonden en wordt voorlopig naar een volgende generatie doorgeschoven.

Dow Jones Newswires kwam recent met een rapport dat een aantal grote ‘private’ beleggers zich reeds voor een slordige 10 miljoen pound uranium (ofwel iets meer dan 4,5 miljoen kilogram) hadden ingekocht. Dat is al wel 10% van ’s werelds jaarlijkse productie. Tevens meldde dit medium dat de in mei 2005 opgerichte Canadese Uranium Participation Corporation ruim 2,5 miljoen pound uraniumoxyde concentraat had gekocht. Niet ‘als speculatie’, maar puur ‘uit voorzorg’.

Dit zijn natuurlijk geen nieuwtjes waaraan klakkeloos voorbij kan worden gegaan. Deze serieuze signalen duiden op een kering van het marktdenken dat gericht is op en voortvloeiend uit een onafwendbare steeds toenemende energievraag.

Trend

Ook in de VS komt de uraniumlobby steeds meer op gang. Als gevolg van de orkanen van de afgelopen jaren in de rijkste ‘energietuin’ van de VS heeft de centrale overheid de energiecentrales aangemoedigd om te denken in de richting van de bouw van nieuwe kerncentrales. Wel moet de hierop rustende wetgeving worden aangepast. Dat kan nog wel wat tijd in beslag nemen. Voeg hierbij de bouwtijd van minstens vijf jaar en dan zijn we weer een paar jaar verder.

Dat het probleem in de VS ‘hot’ is, moge blijken uit de vrees voor nieuw ‘aanstormend geweld’ in de komende herfst en de vrees voor te grote opknapkosten van de huidige verouderde kerncentrales. De laatste kerncentrale werd zo’n 20 jaar geleden opgeleverd.

De Amerikaanse Energy Policy Act van vorig jaar probeert al tegemoet te komen aan de hoge renovatiekosten door verzachtende belastingmaatregelen. Hiertoe gelden nog zekere restricties die eveneens eerst uit de weg moeten worden geruimd. De druk in het Congres neemt hierop toe.

In Canada neemt eveneens de druk toe om zelfs een aantal energiecentrales die draaien op fossiele brandstoffen (steenkool), te ontmantelen en te vervangen door kerncentrales.

Door de inmiddels hoge uitstootkosten van koolstof zijn de marges van nucleaire energie aanzienlijk verruimd. Dit leidt ertoe dat de afgifteprijs eveneens is gestegen.

Kortom, aan uitbreiding van de nucleaire capaciteit wereldwijd valt niet te ontkomen. De vraag is hoe lang overheden met hun wetgeving een obstakel kunnen vormen in de VS en Europa, waar Azië en Oost-Europa ons zullen voorgaan. De risico’s zullen nooit weg te denken zijn, maar ze zijn aanzienlijk kleiner dan het risico om straks te worden geconfronteerd met onbetaalbaar hoge energieprijzen.

Nucleaire energie biedt niet meer dan een keuze uit twee kwaden als we tenminste straks niet van warmte en voortstuwing wensen te worden verstoken. De huidige betrekkelijke rust op de energiemarkt wordt door kenners meer gezien als de stilte voor de storm.

Robert Broncel