Royal Dutch Shell: resultaten 2005

Na de bekendmaking van de kwartaal- en jaarcijfers van Royal Dutch Shell (RDS) ging de koers van het aandeel naar het zuiden, zoals het in vaktaal luidt. Op zich is dat voor de korte termijn een juiste beweging nadat de koers in de dagen ervoor met hetzelfde percentage naar boven was bijgesteld. De opwaartse beweging was vooral ingegeven door de fraaie cijfers van ExxonMobil. De beweging was opvallend, omdat de productie wereldwijd met 1,5% tot 2% toenam en ExxonMobil tegelijkertijd haar olie- en gasproductie met 1,9% respectievelijk 6,2% zag dalen! De vergelijking met Exxon gaat evenwel mank op vijf punten, die wij hieronder bespreken.

Reservebijstellingen

Allereerst is de opgelopen achterstand als gevolg van de reservebijstellingen nog lang niet ingelopen, hetgeen ook de productiegroei beïnvloedt. Er is stellig nog veel werk aan de winkel, uitgaande van de huidige vervangingsratio van rond 70%. Het streven is om uiterlijk in 2008 de vervangingsratio weer op 100% te hebben. Hieraan werd toegevoegd dat er intussen al weer twee miljard vaten nieuwe onbewezen reserves (dat wil zeggen: totdat de uitvoering van de productie bekend is) in de pijplijn zitten. Dat betekent weliswaar nog geen garantie voor een 100% toevoeging van de eerder afgeschreven reserves, maar dit is wel zeer bemoedigend. Verder is de doelstelling om tegen 2015 de productie uit te breiden naar een niveau van 4,5 tot 5 miljoen vaten per dag tegen 3,5 miljoen vaten nu.

Orkaanschade

Ten tweede was de opgelopen orkaanschade voor RDS groter dan voor ExxonMobil. Wat deze schade betreft zal de productie in de Golf van Mexico met de ingebruikname van het laatste grote boorplatform volledig zijn hervat. Dat gebeurt pas in maart. Of deze schade eenmalig dan wel repeterend zal zijn, hangt nog in de schoot van de toekomst. Hoewel de Golf rijk aan olie en gas is, bestaat er in elk geval bij de olieboeren minder neiging in deze omgeving naarstig op zoek te gaan naar nieuwe bronnen.

Nigeriaanse onrust

Ten derde worden de problemen in Nigeria vertaald in productiedaling. De onrust in Nigeria is echter van een geheel andere orde. Zolang de lokale bevolking op geen enkele wijze deel heeft in de opbrengsten, zal er steeds luider aan de bel worden getrokken. De aldaar betrokken partijen waaronder RDS zouden hiertoe een gezamenlijk initiatief/plan aan de Nigeriaanse regering kunnen voorleggen. Alleen op deze wijze zou er verbetering in de situatie kunnen worden gebracht. Daartoe zal mede de corruptie moeten worden aangepakt. Als er anderzijds niets gebeurt, levert deze situatie alleen maar verliezers op. Nigeria maakt voor 7% deel uit van de totale olie- en gasproductie van RDS. Ook ExxonMobil, Chevron, Total en landen als China en India hebben hier grote belangen opgebouwd.

Bedrijfsonderdelen

Ten vierde is er de verkoop van bedrijfsonderdelen ter waarde van $ 6,6 miljard waardoor de omzet enigszins terugliep. De verkoop van bepaalde bedrijfsonderdelen was gewenst omdat RDS zich voor het grootste deel actief wil toeleggen op haar kernactiviteit, namelijk de exploratie en productie van olie en gas. Het exploiteren van benzinestations, elektriciteitscentrales en bepaalde chemieonderdelen paste niet langer in het huidige draaiboek. Dit geldt ook voor de productie van zonne-energie elementen oude stijl. Wel gaat RDS zich toeleggen op een nieuwe geavanceerde technologie die CIS heet met zogeheten fotovoltaïsche zonnepanelen, die een aanzienlijk hoger rendement opleveren. Met de verkoop van deze onderdelen hoopt de directie eensdeels de winstcapaciteit te versterken en anderzijds extra middelen vrij te maken voor de exploratie. Dit is precies waarvoor het bedrijf staat.

Waar de winst in het vierde kwartaal van vorig jaar met 4,4% daalde ten opzichte van een buitengewoon sterk vierde kwartaal in 2004, bleek de exploratie en productie toch nog met 22% gestegen.

De winstdaling is alleszins bescheiden te noemen als deze wordt afgezet tegen de hogere marktprijzen. Hierbij moet namelijk ook rekening worden gehouden met het productieverlies van een slordige 110.000 vaten per dag in Nigeria, een 9% productiedaling van olie en gas als gevolg van de orkanen in de Mexicaanse Golf in het vierde kwartaal en de tussentijdse verkoop van bedrijfsonderdelen.

Dividendbeleid

Ten vijfde is er de teleurstelling van beleggers over het ongewijzigde dividend en het ongewijzigde tempo van aandeleninkoop in 2006. De teleurstelling over het ongewijzigde dividend is merkwaardig, omdat ExxonMobil ook haar dividend ongemoeid liet, zeker tegen de achtergrond van de voortzetting van de aandeleninkoop in 2006. Het lijkt alsof beleggers eerst aan zichzelf denken en voorbijgaan aan de dividendverhoging vorig jaar ten bedrage van ongeveer $ 12 miljard. Zou het bestuur aan dit verlangen tegemoet zijn gekomen, dan zou zulks op termijn het vertrouwen in het beleid juist ondergraven. Immers, het is voor het bestuur juist alle hens aan dek om zo snel mogelijk meer bewezen reserves boven water te krijgen. Middels de aandeleninkoop van wederom $ 5 miljard in 2006 worden de beleggers toch al ruimschoots op hun wenken bediend wanneer de winst per aandeel in de toekomst mede daardoor stijgt!

Afromen

Tot slot is een punt van zorg dat er met name in de VS, maar ook in andere landen (waaronder Nederland) een roep is ontstaan om de exorbitante winsten van oliemaatschappijen af te romen. Hier bijt de krokodil in eigen staart. Immers, juist omdat de afhankelijkheid van een aantal regio’s waaronder het Midden-Oosten, de Mexicaanse Golf, Zuid-Amerika (Venezuela, Bolivia), Afrika (Nigeria) ter discussie staat, is men gedwongen nog verder te zoeken in diepzee of in Arctische gebieden. De kosten van dit soort exploraties zijn aanzienlijk hoger, nog afgezien van de sterk gestegen exploratiemiddelen. Men zal onder ogen moeten zien dat de financierbaarheid hiervan alleen mogelijk is bij permanent hogere energieprijzen en bijgevolg hoge(re) opbrengsten!

Samengevat luidt onze conclusie: voor de korte termijn heeft de koers van RDS weinig opwaarts potentieel, maar voor de langere termijn des te meer.

Paul van der Veer