Selecteer het instrument om te beleggen

Het belangrijkste bij beleggen, is natuurlijk de visie op de onderliggende waarde. Dit heb je gedaan, door de aandelen te filteren. Op basis van een groene pijl, verwacht je een stijging. Op basis van een rode pijl verwacht je een daling van de onderliggende waarde. Nu ga je kiezen welk instrument je wilt gebruiken.

Inhoudsopgave

Aandelen: de makkelijkste keuze

Het voordeel van aandelen is: het is ééndimensionaal. Je verwacht of een stijging of een daling. Punt. Als je de aandelen koopt, en het bedrijf keert ook dividend uit, dan heb je ook recht op het dividend. Je kan daarnaast ook kiezen voor bijvoorbeeld opties, Turbo’s (Speeders, Sprinters, Turbo’s) of CFD’s (Contract For Difference). Laten we beginnen met opties.

Voordeel aandelen	Nadeel aandelen
Eenvoudig	Geen hefboom

Putopties en callopties

Opties zijn rechten om te kopen (een calloptie) of het recht om te verkopen (een putoptie). Je kunt een calloptie vergelijken met een optie op een huis. Je krijgt een recht om gedurende een bepaalde looptijd het huis te kopen. Je kunt een putoptie vergelijken met een verzekering. Je krijgt gedurende een bepaalde tijd het recht om iets te verkopen, hoe ver de waarde ook is gedaald, bijvoorbeeld als gevolg van een brand.

Inkomen genereren of speculeren

Bij een optie ontvangt de koper een recht en betaalt daarvoor een premie. De verkoper van de optie gaat een verplichting aan en ontvangt daarvoor een premie. Deze premie bestaat uit tijd- en verwachtingswaarde en eventueel intrinsieke waarde. Deze tijdswaarde smelt gedurende de looptijd weg. Je kan het vergelijken met een ijsblokje op het aanrecht. Dat wegsmelten gaat ook hier steeds sneller.

Intrinsieke waarde en extrinsieke waarde

Intrinsieke waarde houdt in, dat wanneer ik een aandeel kan kopen voor € 10 en het op de beurs € 20 noteert, dan is dit recht in ieder geval € 10 waard. Dit noem je intrinsieke waarde. Deze calloptie zal echter meer premie kosten dan € 10 vanwege de extrinsieke waarde. Dit wordt de tijd- en verwachtingswaarde genoemd.

Wat iemand iets waard vindt hangt ook van veel psychologische factoren af, zoals angst en groepsdruk. Angst is op de beurs iets belangrijks en iets wat veel beleggers willen meten voor hun opties. Hoewel de VIX al lang wordt erkend als een index om het angstsentiment op de Amerikaanse aandelenmarkten te meten, is een vergelijkbare index, de zogenaamde Equity Market Volatility (EMV)-trackers, ontworpen om te kijken of deze index geen betere barometer biedt voor het meten van de fear factor bij de beleggers.

EMV en VIX werden door de auteurs vergeleken op basis van hun voorspellende vermogen op de Amerikaanse aandelenmarkten. Het bleek dat de EMV-trackers superieur zijn aan de VIX bij het voorspellen van de volatiliteit van Amerikaanse aandelenindices. De beleidsgerelateerde EMV-tracker werkte beter dan VIX en andere EMV-trackers[1].

Twintig jaar geleden kwamen Pindyck en Rotemberg tot de conclusie dat de grondstoffenprijzen buitensporige volatiliteit vertoonden en dat de grondstoffenmarkten werden gekenmerkt door kuddegedrag (groepsdruk). De kudde-hypothese heeft het afgelopen decennium een opleving beleefd. Een aantal onderzoeken heeft uitgewezen dat de grondstoffenmarkten door de grote toestroom van hedgefondsen, indextrackers en financiële investeerders zijn ‘gefinancialiseerd’ en besmet door de aandelenmarkt.

Als de auteurs de maandelijkse prijzen van 20 grondstoffen voor de periode 1986-2010 analyseerden, zagen ze dat er na 2004 een tendens is geweest naar meer gezamenlijke bewegingen tussen grondstoffen en tussen grondstoffen en de aandelenmarkt. Dit resultaat wordt echter voornamelijk gedreven door de extreme prijsbewegingen na 2008. Er is geen sterk bewijs van financialisering of besmetting door de marktactiviteiten van financiële investeerders voor 2008[2].

Een ander leuk voorbeeld van hoe groepsdruk invloed heeft is te zien in een studie uit Denemarken. Deze studie gaat in op de effecten als gevolg van veranderingen in de samenstelling van de Deense blue-chip KFX-index voor de periode 1989-2001. In overeenstemming met het voor de index gehanteerde selectiecriterium is er geen bewijs voor een koerseffect bij de aankondiging van een wijziging in de index.

Aandelen die werden verwijderd uit de index ervaarden echter een abnormaal rendement van gemiddeld -13% in een periode van zes maanden voor de verwijdering en een daling van het handelsvolume en de efficiëntie van de aandelenkoersen na de verwijdering.

Voor nieuw opgenomen aandelen is het gemiddelde abnormale rendement 8% positief en is er geen significante verandering in handelsvolume of efficiëntie. Dit laat zien dat de aandelen in de KFX-index blootgesteld zijn aan een hogere vraag of meer aandacht en lagere handelskosten dan aandelen buiten de index[3].

Die aandacht kan dus negativiteit versterken, maar zodra je buiten de index geplaatst wordt kan het aandeel wat betreft waarde weer stabiliseren.

Een groot aantal strategieën

Een optie kan op diverse manieren worden toegepast, zoals voor het genereren van (extra) inkomsten en het beschermen van de portefeuille tegen koersdalingen. Daarnaast kunnen met opties speculatieve strategieën worden opgezet, waarbij middels een hefboom (‘leverage’) grote winsten, maar dus ook grote verliezen kunnen worden behaald. Een hefboom versterkt het effect van een koersbeweging. Dit komt doordat je slechts een gedeelte van de onderliggende waarde hoeft te investeren.

Een bredere spreiding

Een optie is voor kleine particuliere beleggers zeer geschikt, omdat met een relatief kleine investering, toch volledig kan worden geprofiteerd van de beweging van de onderliggende waarde. Hierdoor is het mogelijk om een bredere spreiding aan te brengen. Zorg echter, dat je precies weet wat je doet.

Spreiding vraagt een groter vermogen

Stel bijvoorbeeld dat een belegger € 5000 te beleggen heeft, dan is een spreiding over 10 verschillende aandelen (fondsen) minder zinvol, omdat de transactiekosten dan onevenredig groot zijn. De enige die dan wat verdient, is jouw bank of broker.

Rekenvoorbeeld aandelen Royal Dutch Shell kopen

Wanneer je bijvoorbeeld een optie op Royal Dutch Shell (RDS), één van de zwaargewichten van de Amsterdamse beurs wil kopen, dan betaal je slechts een fractie van de waarde van de aandelen. We gaan uit van een koers van RDS van € 24.

Opties vragen slechts een kleine investering

Wanneer je 100 aandelen RDS zou willen kopen, dan kost dat, afgezien van de transactiekosten € 2400, bijna de helft van het te beleggen bedrag. Wanneer je verwacht dat de aandelen RDS in waarde gaan stijgen, dan kan je een optie kopen die 1 jaar loopt voor € 1,70. Voor 1 optie op (100) aandelen betaal je dan € 170 oftewel 3,4% van het te beleggen bedrag.

Opties op Royal Dutch Shell kopen

Gedurende de periode van 1 jaar heb je het recht om de aandelen te kopen voor € 24 (per aandeel). Als de aandelen stijgen, dan zal het recht om deze aandelen te kopen voor € 24 in waarde toenemen. Voorwaarde is wel dat het aandeel in het komende jaar minimaal € 1,70 stijgt, anders schiet je er nog niets mee op. De factor tijd is dus belangrijk om in de gaten te houden. Uiteraard is het mogelijk om opties weer van de hand te doen, voordat de opties expireren.

Hoe kan je met € 250 beleggen en een mooi rendement behalen?

Een voorbeeld van een strategie met een beperkte investering en een beperkt risico is het opzetten van een put spread. Je kan deze zo opzetten, dat je net zoveel kan verdienen als verliezen, bijvoorbeeld € 250 verdienen en € 250 verliezen.

Wanneer je naar de koersen kijkt van de AEX-index over de afgelopen 30 jaar, dan steeg de AEX in 71% van de gevallen over een periode van 5 weken wanneer de AEX in een stijgende trend zat, op basis van de Trading Navigator.

In circa 70% van de gevallen verdien je dus € 250.

In circa 30% van de gevallen verlies je dus € 250

Wanneer je 70 × € 250 verdient, dan verdien je dus € 17.500

Wanneer je 30 × € 250 verliest, dan verlies je dus € 7500

Per saldo verdien je na 100 keer dus € 10.000

Het verwachte rendement bedraagt dus € 10.000 gedeeld door 100 is € 100 per put spread. Op www.beleggen.com/10stappen kan je een link vinden naar een video-animatie van dit voorbeeld.

Voordeel opties	Nadeel opties
Veel mogelijkheden	Complex

Een hefboom werkt twee kanten op

Turbo’s en CFD’s zijn ook interessant omdat je met een beperkte investering kunt inspelen op een stijging of een daling van de onderliggende waarde, bijvoorbeeld het aandeel of een index. Je belegt dan met een hefboom, en dat is mooi wanneer het goed gaat, maar deze hefboom werkt natuurlijk ook de andere kant op.

Geen tijds- en verwachtingswaarde.

In tegenstelling tot opties kennen de standaard Turbo’s, Speeders en Sprinters geen tijds- en verwachtingswaarde. Een belegger in Turbo’s, Speeders en Sprinters profiteert dan ook direct van een koersbeweging van de onderliggende waarde, mits deze de goede kant opgaat.

De bank financiert de aankoop mee

Wanneer je een koopsignaal krijgt voor bijvoorbeeld Royal Dutch Shell, dan kan je een Turbo long kopen. We gaan weer even uit van een koers van Royal Dutch Shell van € 24. Je hoeft dan bijvoorbeeld voor een Turbo slechts € 4 te betalen. De overige € 20 wordt gefinancierd door de uitgever van de Turbo, in de regel een bank. Voor deze financiering betaal je natuurlijk wel rente.

Een hefboom 6: een stijging van 16,6% zorgt voor 100% winst

Wanneer Royal Dutch Shell stijgt van € 24 naar € 28, dan zal de Turbo ook met € 4 stijgen. De Turbo is dan € 28 min € 20 is € 8 waard. De Turbo is dus in waarde gestegen van € 4 naar € 8. Een stijging van 100%. Royal Dutch Shell is € 4 gestegen, vanaf € 24 wat een stijging is van 16,6%. De Turbo heeft dus een hefboom 6 en steeg met een factor 6 (€ 24 gedeeld door € 4).

De restwaarde van de Turbo

De keerzijde is echter dat wanneer Royal Dutch Shell € 4 daalt, de Turbo niets meer waard is. Je verliest dan 100% bij een daling van 6,6%. De uitgever van de Turbo zal echter voor die tijd de Turbo afwikkelen, bijvoorbeeld bij € 21. De belegger ontvangt het restant (€ 21 min € 20) € 1.

Voordeel Turbo’s	Nadeel Turbo’s
Relatief eenvoudig	De ingebouwde stoploss kan op een ongewenst moment de positie sluiten

CFD’s staan ter discussie

Een CFD is een contract tussen twee partijen, meestal omschreven als ‘koper’ en ‘verkoper’. Hierin wordt bepaald dat de verkoper het verschil tussen de huidige waarde van bijvoorbeeld een aandeel en de waarde ervan op contracttijd aan de koper betaalt (als het verschil negatief is, betaalt de koper in plaats daarvan aan de verkoper. Als jij verwacht dat Royal Dutch Shell stijgt, dan koop je. Als je verwacht dat Royal Dutch Shell daalt, dan verkoop je.

Bijna iedereen verliest geld met CFD’s

De aanbieder van deze CFD’s is de tegenpartij. CFD’s staan ter discussie, omdat veel particuliere beleggers er geld mee verliezen. In het FD van 1 augustus 2018 lazen we “Vanaf nu zijn ze (red: de aanbieders van deze CFD’s) verplicht te melden hoeveel procent van hun klanten verlies lijdt …. Alle partijen zitten grofweg tussen de 60% en 90%.”

Voor mij geen CFD’s

Tussen 60 en 90% verliest dus geld. Waarom? Een belangrijke reden is natuurlijk dat particuliere beleggers last hebben van hun eigen emoties. Ook rekenen deze aanbieders allerlei (verborgen) kosten. Daarnaast is de aanbieder, ook tegenpartij. Er is in dit geval dus geen onafhankelijke derde. Er doen verhalen de ronde van beleggers die melden, dat de koers van de onderliggende waarde steeg, terwijl de koers van het contract daalde en zelfs werd uit gestopt. Er zit veel kaf onder het koren, dus selecteer goed met welke partij je in zee gaat.

Voordeel CFD’s

Nadeel CFD’s

Veel keuzemogelijkheden

De aanbieder is de tegenpartij

Er is geen onafhankelijke derde

Future termijncontracten (futures)

Ik maak liever gebruik van futures. Future termijncontracten, zoals FTI’s, zijn ook contracten. Bij FTI’s is er wel een onafhankelijke derde partij, de clearing. Deze houdt toezicht op een eerlijk verloop en zorgt voor de afwikkeling. Wanneer jij verwacht dat de AEX stijgt, dan koop je een future, wanneer jij verwacht dat de AEX daalt, dan verkoop je een future.

Dagelijks automatisch verrekend

Naast margin, een bedrag dat jouw bank of broker blokkeert op je rekening, zodat jij je aan je verplichting houdt, moet je rekening houden met een dagelijkse afrekening van het verschil. Wanneer je een future hebt gekocht, en de AEX-index stijgt met twee punten, dan wordt aan het einde van de dag 2 punten maal € 200 (de standaardcontractgrootte van een FTI) is € 400 op je rekening bijgeschreven. Bij een daling met twee punten, wordt er automatisch € 400 van je rekening afgeschreven.

Voordeel futures	Nadeel futures
Relatief eenvoudig	Grote hefboom

ETF’s Exchange Traded Funds

Tot slot nog iets over ETF’s (Exchange Traded Funds). Een ETF is een beleggingsfonds, maar dan zonder dure fondsmanager. Gemiddeld brengt een beleggingsfonds 3% per jaar aan kosten in rekening. Hierdoor blijkt 96% van de beleggingsfondsen niet in staat te zijn om de index te verslaan. Gemiddeld presteren deze beleggingsfondsen 4,8% slechter dan de index. De 4% van de beleggingsfondsen, die wel de index verslaat, blijkt het gemiddeld 0,4% per jaar beter te doen dan de index, zo blijkt uit een onderzoek door Vanguard in 2006.

Beleggingsfondsen presteren gemiddeld 5% slechter dan de index

De Vanguard Group is overigens 1 van de grootste vermogensbeheerders ter wereld met een belegd vermogen van meer dan 4,9 biljoen dollar (4900 miljard). Jack Bogle, oprichter en jarenlang CEO van The Vanguard Group, becijferde dat de totale kosten van fondsen liggen tussen 3% en 3,5% per jaar (onkosten 1,5%, transactiekosten 1% en sales 0,5%). Bij beleggingsfondsen verdient er in de regel altijd iemand geld, maar zelden de klant. Tel daarbij de doorgaans slechte timing van 2% en het resultaat is een underperformance van 5% per jaar.

Trackers volgen 1 op 1 de index

Om deze reden zijn ETF’s de afgelopen jaren steeds populairder geworden. Alles wat je niet hoeft te betalen, heb je immers als eerste verdiend. ETF’s zijn zeer geschikt om een index te volgen, vandaar ook de bijnaam trackers.

Beleggen in zowel het kaf als het koren

Een ETF volgt 1 op 1 een index. Nadeel hiervan is echter dat in een index zowel het kaf als het koren zit. ETF’s kunnen natuurlijk wel worden gebruikt, wanneer je bijvoorbeeld een brede spreiding wilt aanbrengen over 30 verschillende indices, bijvoorbeeld een landenportefeuille.

Door ook te beleggen in dalende aandelen is het rendement lager

Het rendement van een landenportefeuille is echter lager (gemiddeld per jaar 9,7% sinds 2000) dan wanneer je belegt in de individuele aandelen, die opgenomen zijn in een index (bijvoorbeeld 20,6% met AEX-aandelen en 32,5% met Nasdaq-aandelen). Dit komt omdat je met behulp van trendvolgend beleggen wel in stijgende aandelen belegt, maar niet in dalende aandelen.

Lager risico

Door het scheiden van het kaf en het koren, haal je een beter rendement, dan dat je zou halen wanneer je de trend volgt van de index zelf. Uit het oogpunt van spreiding is dit echter wel interessant. Het risico bij indices is met een standaardafwijking (de gemiddelde afwijking van het gemiddelde rendement) van 13% lager dan wanneer je belegt in de AEX-aandelen (een standaardafwijking van 19%).

Voordeel ETF’s (Exchange Traded Funds)	Nadeel ETF’s (Exchange Traded Funds)
Lage kosten en brede spreiding	Beleggen in zowel kaf als koren, waardoor het rendement lager is

Selecteer het instrument waar jouw voorkeur naar uitgaat. Nota bene: wanneer je net begint, kun je beter geen hefboomproducten gebruiken, maar starten met aandelen.

Ga naar www.beleggen.com/10stappen om de bijbehorende trainingen van stap 5 Filter de kansrijke aandelen te bekijken.

Harm van Wijk

Meer over succesvol beleggen op donderdagavond om 20 uur tijdens de LIVE online training:

“Hoe succesvol beleggen zonder veel tijd te investeren of veel risico te lopen met behulp van eenvoudige en bewezen strategieën.”

Zeer waardevol voor zowel beginnende en meer ervaren beleggers. Ik onthul hierin 3 belangrijke geheimen:

Geheim # 1 Hoe u 20,6% rendement per jaar maakt zonder stress en in minder dan 10 minuten per week met behulp van het geheime systeem dat succesvolle beleggers gebruiken.

Geheim # 2 Waarom je maar 250 euro nodig hebt om te beleggen en geen jarenlange training nodig hebt of jaren te moeten wachten op het resultaat.

Geheim # 3 Waarom dure bankiers of beleggingsadviseurs je schade toebrengen en niet jouw belang voorop stellen (ben je de financiële crisis vergeten, die door de bankiers is begonnen?)

Meld je aan op https://beleggen.com/training

Ik hoop dat je er bij bent!

Met vriendelijke groet,