Vermogensbelasting is contraproductief en vernietigt welvaart.

In België doet de Sp.a (De Vlaamse Socialistische Partij) thans voorstellen voor het invoeren van een vermogensbelasting, zo onder meer bij monde van Sp.a-voorzitster Caroline Gennez, die zeer concreet de invoering bepleit van een heffing op vermogenswinsten (“Socialisten viseren vermogenswinsten, De Tijd 6/03)(Zie ook: Gelijke inkomens, gelijke bijdragen, De Standaard 10/03). Volgens de socialisten zou door de invoering van een vermogensheffing, de belasting op arbeid kunnen worden verminderd en zouden zelfs sommige andere belastingen kunnen worden afgeschaft.

Dit voorstel is zonder twijfel goed bedoeld, maar toch is het een verrassende stelling, als men weet dat heel wat landen die een vermogensbelasting hanteerden, die beslissing hebben herzien, omdat de kosten hoger lagen dan de opbrengsten. Zo hebben Denemarken, Duitsland, Finland, Ierland, Italië, Luxemburg, Oostenrijk, Spanje en Zweden, die eerder één of andere vorm van meerwaardebelasting hadden ingevoerd, deze wederom afgeschaft. De Franse onafhankelijke denktank “L’ Institut Montaigne” schrijft in een studie verschenen in november 2007, (Pour faire du social, abollissons l’ISF) dat de vermogensbelasting in Frankrijk (Impôt de Solidarité sur la Fortune) tweemaal meer kost dan deze opbrengt en bovendien een negatieve invloed heeft op de economische groei. Wij begrijpen niet hoe een belasting, waarvan blijkt dat ze niets opbrengt, zou toelaten om de belasting op arbeid te verminderen. Diegenen die in ons land (België, red.) één of andere vorm van een meerwaardebelasting voorstellen, vergeten wellicht ook, dat ons land reeds drie vermogensbelastingen telt, namelijk de onroerende voorheffing, de registratierechten en de successierechten.

Welvaartsvernietigend
Een bijkomende vermogensbelasting zou niet alleen weinig of niets opbrengen, ze zal ook welvaart vernietigen en werkloosheid creëren. Dit is niet zo moeilijk om te begrijpen. De spaargelden van de vermogende personen zijn massaal geïnvesteerd in de bedrijven en vormen op die manier de kapitaalstructuur van onze economie, zonder deze spaargelden kan er geen werkgelegenheid en welvaart worden voortgebracht. Zonder vermogens zouden er gewoonweg geen ondernemingen bestaan. Als politici bovenop de reeds zware belastingen op onroerend goed, nog een bijkomende belasting gaan heffen op het totale vermogen, of op het fictief inkomen erven (zoals in het socialistische voorstel), dan betekent dit een aantasting van de investeringen en van de kapitaalstructuur van onze economie. Dit is wellicht nog nadeliger dan de belasting op arbeid. De spaargelden, of anders uitgedrukt de vermogens van de burgers, zijn via de investeringen, de zuurstof die onze economie in stand houdt en doet groeien.

Het is één van de grote verdiensten geweest van Nobelprijswinnaar Friedrich von Hayek (Nobelprijs voor de economie 1974) er de nadruk op te leggen, dat spaargeld de onmisbare bron is van onze welvaart, waarbij hij tevens de gelijkheid beklemtoonde tussen sparen en investeren. Een méérwaardebelasting zal diegenen straffen, die via hun opgebouwd vermogen zorgen voor de groei van de economie. Zulke belasting zal het meest dynamische deel van onze bevolking treffen en een rem zetten op hun bereidheid tot verdere investeringen, wat meebrengt dat welvaart en werkgelegenheid worden afgeremd. Het is in deze crisisperiode zeker niet het ogenblik om investeerders en bedrijfsleiders te ontmoedigen en te straffen voor hun succes. Dit zou het beste middel zijn om hen naar het buitenland te verjagen. Neen, wij moeten er nu alles aan doen om de bedrijven en de investeerders in eigen land te houden. Men mag trouwens niet vergeten, dat spaargeld afkomstig is uit inkomen verworven door arbeid, en daar reeds is belast als inkomstenbelasting. Ook zou men moeten beseffen, dat investeringen in bedrijven nu reeds tweemaal worden belast: een eerste maal door een belasting op de winst van het bedrijf en een tweede maal, op het deel van de winst dat uitgekeerd wordt als dividend (25%).

Tenslotte is er nog het aspect rechtvaardigheid. Indien een zelfstandige op pensioenleeftijd een vergelijkbaar inkomen wil bekomen als een staatsambtenaar op pensioen, moet hij een vermogen opbouwen van circa € 750.000, bij een gangbaar nettorendement op spaargeld van 3%. Aangezien de rente op spaargeld thans lager ligt dan 3% zal de vermogensopbouw zelfs eerder in de buurt moeten liggen van € 1.000.000, wil de zelfstandige op pensioen dezelfde levensstandaard bereiken als een overheidsambtenaar. De zelfstandigen die dit willen verwezenlijken, zullen daarvoor ongetwijfeld enorm moeten presteren, waarbij een werkweek van 60 uur niet de uitzondering, maar eerder de regel is. Zulke harde werkers voor die prestatie nog eens extra bestraffen, lijkt ons onrechtvaardig en discriminerend.

Verspilling
Het is natuurlijk een dringende en dwingende noodzaak om de belasting op arbeid te verminderen, zelfs zeer aanzienlijk. De bedoeling van de socialistische politici is dan ook prima, alleen de wijze waarop zij dit willen verwezenlijken, klopt niet. Het lijkt ons aangewezen, dat de oplossing voor het vraagstuk moet worden gezocht, niet aan de inkomstenzijde, maar aan de uitgavenzijde van de overheidsfinanciën. Volgens een studie van de Europese Centrale Bank (ECB) uit 2003, wordt circa de helft van het belastinggeld door onze overheid verspild wegens een inefficiënte werking. Om hieraan te verhelpen, zijn dringend structurele maatregelen nodig, zoals onder meer de afslanking van ons overheidsapparaat, het op punt zetten van een efficiëntere werking van de overheid en ook fiscale autonomie voor de deelgebieden. Aanzienlijke besparingen zijn onzes inziens alleen mogelijk, indien diegene die het geld uitgeeft, hiervoor ook verantwoording verschuldigd is bij zijn kiezers. In België bestaat die fiscale autonomie per deelgebied niet, zodat men onbeperkt belastinggeld van een ander deelgebied kan uitgeven, zonder daarvoor door die kiezers afgestraft te worden. Laat ons van deze punten eens ernstig werk maken, in plaats van niet-productieve en welvaartsvernietigende voorstellen als een vermogensbelasting te lanceren.

Willy De Wit, Medewerker bij de onafhankelijke economische denktank WorkForAll