VS moet schuldenberg serieus nemen

Twee artikelen in het decembernummer van Fortune, Amerika’s meest gezaghebbende zakenblad, ondersteunen mijn visie over de Amerikaanse schuldenproblematiek en de dollar. Dit is reden genoeg om hier nader op in te gaan.

Senator John McCain, vier jaar geleden nog kandidaat voor het presidentschap, sprak onlangs zijn verontrusting uit over de alsmaar stijgende overheidstekorten. Zwaarder nog tilde hij aan de laconieke houding binnen de muren van het Witte Huis. Volgens hem dreigen de tekorten onbeheersbaar te worden als actie op korte termijn uitblijft.

De generaties van nu staat straks een ongedekte schuld te wachten van tussen

50 en 65 biljoen (dat is met 12 nullen). Hier wordt vooral gedoeld op sociale uitkeringen en de medische zorg. Het lijkt er op dat de president harde beslissingen voor zich uitschuift. Weliswaar heeft Bush aangekondigd het begrotingstekort halverwege zijn ambtstermijn te halveren, maar hij heeft er niet bij gezegd hoe. Naarmate de economische groei afneemt met in het kielzog het fiscale inkomen, lijkt dit steeds meer een utopie. Hij kan het wellicht nog uitzingen tot het eind van z’n ambtstermijn, maar dan dienen de eerste ‘babyboomers’ zich aan voor hun pensioen en medische zorg. Vooral dat laatste wordt gezien als een drijvende ijsberg, die niet smelt maar juist aandikt. Alan Greenspan, die zich aanvankelijk muisstil hield omtrent Bush’ financiële beleid, begint zich thans eveneens zorgen te maken. Veel Amerikanen zullen namelijk slachtoffer worden van dit beleid.

Op dit moment gaat het gerucht, dat de Chinezen zich “enigszins” ontdoen van Amerikaans schuldpapier. Een dergelijk gerucht deed ook de ronde in 1987, toen Japan vraagtekens plaatste achter de Amerikaanse tekorten. Dat dit niet meer dan een gerucht is, blijkt uit de niet in beweging te krijgen kapitaalmarkt. Het is niet in het belang van de Chinezen om aan deze langjarige muntkoppeling een eind te maken. Dat zou bijten in eigen staart zijn.

Wat economen vooral bezighoudt is de omvang van de totale Amerikaanse schuld. Deze bedraagt thans bijna 4,4 biljoen dollar. Dat is 37% van het bruto binnenlands product. Het gevaar dreigt dat dit percentage verder oploopt richting 50% en dat is een zeer kritisch percentage. Voor het zover is zijn we naar schatting zes à zeven jaar verder. Punt is evenwel dat vóór die tijd natuurlijk al de nodige bellen gaan rinkelen. Naarmate de schulden verder oplopen, zal het vertrouwen in de dollar navenant afnemen. Een steeds verder wegzakkende dollar importeert toenemende inflatie met als gevolg een hogere rentevoet. Dat is weer slecht voor de economie, maar juist goed voor de dollar!

Dit scenario doemde eveneens op in het begin van de jaren ’90 na de Golfoorlog, toen papa Bush van ‘read my lips’ gedwongen was om de belastingen wel degelijk te verhogen. Dat kwam omdat ook destijds de schuld snel richting de 50% marcheerde. Na Japan is China intussen een goede tweede schuldeiser geworden. Fortune stelt niet terecht dat Bush jr, die tot heden elke buitenlandse kritiek aan z’n laars lapte, straks bij de Japanners en de Chinezen te biecht zal moeten gaan.

Bush’ herverkiezing luidde de verdere daling van de dollar in. Grote (Europese) instituten waaronder hedge funds gingen grootschalig over tot de verkoop van de Amerikaanse munt. Tot dusver speelden de sociale voorzieningen noch de oorlog enige financiële rol in het Witte Huis. Op korte termijn moet dit veranderen. Deze wens werd ook geuit door Martin Feldstein, de mogelijke opvolger van Alan Greenspan. Het artikel eindigt dan met de woorden, dat wellicht de volgende president “Hillary Clinton” deze koe bij de horens zal moeten pakken.

Wat maakt dit allemaal uit voor de Aziaten? Veel! In Azië is men alleen maar gebaat bij een stabiele internationale economische ontwikkeling, omdat deze de meest ideale ruimte biedt om te expanderen. Niet dat China wakker ligt van de Amerikaanse druk om de yuan te revalueren. Een verder afbrokkelende Amerikaanse economie is echter ook schadelijk voor Azië en de rest van de wereld. Intussen stromen er eveneens vele miljarden dollars China binnen, die afkomstig zijn van ‘expats’. Deze in het buitenland wonende Chinezen hopen op een duurdere yuan.

De Chinese centrale bank verkoos evenwel het scenario van een hogere rente om de economie een beetje af te koelen. Dit wijst niet in de richting van een opwaardering van de Chinese munt. Hooguit zou de bank de bandbreedte enigszins kunnen verhogen. Zelfs de belangrijkste econoom van zakenbank Morgan Stanley, Stephan Roach (door Rienk Kamer nogal warm aanbevolen), moest toegeven inzake de “opwaardering” van de Chinese munt een aantal ernstige misvattingen te hebben gemaakt.

Toch moeten de VS zich serieus gaan bezighouden met de oplossing van het schuldenprobleem. Anders zullen ze zich vroeg of laat uitgeleverd zien aan landen als China en Japan. Deze landen zouden dan hun stempel kunnen drukken op het Amerikaanse financiële beleid. Daarmee verschuift het epicentrum van de macht naar Azië! Dat zou op zich natuurlijk een revolutionaire ontwikkeling betekenen. Met dit perspectief voor ogen zullen de VS ongetwijfeld eieren voor hun geld wensen te kiezen. Een stijgend vertrouwen in de dollar zal hiervan dan uiteindelijk het spiegelbeeld zijn.

Robert Broncel is analist en redacteur bij Invision Investments. Ga voor meer informatie naar www.invision-investments.nl

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.