Windhandel op de huizenmarkt

Een aantal weken geleden heb ik op deze plaats de ontwikkelingen op de Nederlandse huizenmarkt uiteengezet. In de betreffende column kwam naar voren dat betaalbare huizen in Nederland steeds schaarser werden en dat de huizenprijzen zich op recordhoogte bevonden. Daarnaast heb ik aangegeven dat de hoge schuldratio van ons land een belangrijke rol speelt: de uitstaande hypotheekschuld in verhouding tot het net national income bedroeg in Nederland vorig jaar 120%.

Of de huizenprijzen fors gaan dalen of niet, zal de toekomst uitwijzen. Wel wil ik graag wijzen op bepaalde onwelriekende zaken die spelen, waardoor de huizenbubbel verder wordt opblazen. Zaken die veelal onderbelicht blijven bij het grote publiek. Indien u een huis koopt, is het geen overbodige luxe, maar eerder bittere noodzaak om het kadaster voor de transactiegeschiedenis goed te bestuderen.

Huizenprijzen kunstmatig hoog
De huizenprijzen van veel panden in Amsterdam, bijvoorbeeld, worden kunstmatig met honderdduizenden euro’s opgepompt door snelle vastgoeddeals tussen selecte groepen speculanten. Dat stelt het Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag (MOV), dat hierover aan de bel heeft getrokken bij de gemeentelijke en landelijke overheid. Het MOV deed onderzoek in documenten van het kadaster naar de verkoopgeschiedenis van diverse panden in populaire wijken. Daaruit blijkt dat prijzen in korte tijd met honderdduizenden euro’s zijn gestegen.

Opmerkelijk is dat vaak dezelfde personen betrokken waren bij de deals. Zo blijkt een aantal bovenwoningen aan de Albert Cuypstraat tussen 2 februari 2006 en 29 januari 2007 via vijf transacties in waarde te zijn geëxplodeerd van € 385.000 euro naar € 875.000 (+127% in een jaar tijd). Nog opmerkelijker en verdachter is dat dezelfde woningen op 28 juli 2007 binnen zeven minuten drie keer van eigenaar wisselden, nota bene bij dezelfde notaris van Boekel de Nerée en daarbij € 250.000 meer waard werden. Dit riekt absoluut naar frauduleus handelen. Nadat navraag werd gedaan bij de betrokken notaris, hulde deze zich in stilzwijgen. De notaris beriep zich op zijn ambtsgeheim en wilde derhalve geen commentaar geven.

Dat dit geen op zichzelf staande gebeurtenis was, blijkt uit andere praktijkvoorbeelden. Zo schoot de prijs van een ander pand in Oud-West wel heel erg hard omhoog. Op 27 juli 2006 werd het gekocht voor € 375.000 euro en amper zes maanden en drie transacties later werd het pand voor € 565.000 verkocht: een prijsstijging van meer dan 50%.

Dat het nog veel gekker kan, blijkt wel uit het volgende voorbeeld. Op een veiling in september 2002 werden bovenwoningen gekocht voor € 125.000. Vierenhalf jaar later werden ze doorverkocht voor € 307.500. Drie maanden later werden deze weer van de hand gedaan voor circa € 600.000. Dit is dus een stijging van 380% in vijf jaar tijd.

Malafide praktijken

Hoewel het MOV nadrukkelijk stelde de betrokken partijen niet te willen beschuldigen van malafide praktijken, waarschuwde het MOV wel dat huurders en huizenkopers de prijs betalen voor dergelijke praktijken. Volgens medeauteur van het onderzoek Gert Jan Bakker gebeuren deze praktijken dagelijks in Amsterdam. “Wij denken dat dit slechts het topje van de ijsberg is. En het lijkt af en toe wel een vooropgezet spelletje”, aldus Bakker.

Netwerk kwam eerder al met een item over soortgelijke praktijken in Rotterdam.
Zembla besteedde eveneens reeds in 2005 ruime aandacht aan de vastgoedmarkt. Hoewel de prijzen op de lokale markten al behoorlijk onder druk staan, leek er in de stad niets aan de hand te zijn. Een aantal weken geleden was er in diverse media nog een bericht te vinden over spectaculaire stijgingen van de huizenprijzen in Amsterdam. Aan de hand van bovenstaande voorbeelden en uitzendingen, weten we waarop deze spectaculaire prijsstijgingen veelal zijn gebaseerd: lucht. Daarnaast spelen speculatie, leegstand en fraude een rol.

Het is interessant hoe het de huizenmarkt zal vergaan nu de kredietcrisis voortduurt. Of de bubbel uiteenspat, lijkt dus niet zozeer de vraag, maar eerder wannèèr dat het geval zal zijn.

Harm van Wijk