Woekerpolis een tikkende tijdbom

Deze week kwam er een nieuw boek uit over de woekerpolis. De woekerpolisaffaire lijkt hiermee een volgende (definitieve?) fase in te gaan. Het boek beschrijft in een aantal stappen hoe je je kunt ontdoen van de strop om je nek die woekerpolis heet. Op dinsdag werd intermediair René Graafsma op het Binnenhof een strop omgedaan. Een symbolische actie om de lancering van het boek te ondersteunen. Doel is om het schandaal rond de verkoop van woekerpolissen aan de kaak te stellen.

Woensdag vonden in Den Haag de rondetafelgesprekken plaats, waarbij de Autoriteit Financiële Markten (AFM), De Nederlandsche Bank (DNB), verzekeraars en belangenbehartigers politici informeren over de compensatieregelingen. De consumentenstichtingen Verliespolis en Woeker Polis Claim zijn met de verzekeraars ‘compensatieregelingen’ overeengekomen. Toen de regelingen nog eens werden doorgerekend bleek, dat de verzekeraars zelfs nog meer kosten in rekening konden brengen dan ze al deden.

Tros Radar noemde de compensatieregeling daarom een ‘wassen neus’. Professor Boot (hoogleraar financiële markten) concludeert dat het niet verstandig is om te blijven zitten en te vertrouwen op de ‘compensatieregeling’. Enkele citaten uit de uitzending van Tros Radar:

• “Gemiddeld wordt 40% ingehouden op de inleg” (maar het kan oplopen tot 80%!)
• “Compensatieregeling is een ‘wassen neus’: in veel gevallen blijkt er van compensatie geen sprake”
• “Het ‘hefboom / inteereffect’ vreet ook in de toekomst het kapitaal op, mede door de hoge kosten van de overlijdensrisicodekkingen.”

Het lijkt een wonder dat de woekerpolissen niet al veel eerder en harder zijn aangepakt. Hoogleraar Arnoud Boot luidde al in 1995 de noodklok over de woekerpolis. In 2005 schreef Kapé Beukelaar als columnist voor De Telegraaf over beleggingsverzekering Koersplan (de weg kwijt) van Aegon. Toch duurde het nog 11 jaar voordat in Tros Radar in 2006 gesproken werd over de ‘woekerpolisaffaire’. We zijn weer vijf jaar verder en nog steeds is er geen compensatie voor de geleden schade.

Wie kijkt naar de financiële belangen die op het spel staan, begrijpt waarom de politiek en de ‘onafhankelijke’ ombudsman Jan Wolter Wabeke zo enthousiast waren over de compensatieregeling. Minister De Jager schreef in december in zijn brief aan de Kamer over ‘breed gedragen’ compensatieregelingen en liet weten ‘verheugd’ te zijn dat er weer een compensatieakkoord was gesloten met een grote verzekeraar.

Het betreft circa 7 miljoen woekerpolissen. De schattingen variëren van € 16 miljard aan ingelegde premie tot € 60 miljard aan premies voor een aanvullend pensioen of een beleggingshypotheek, afhankelijk van de definitie wat nu een woekerpolis is. In de huidige discussie worden de pensioenpolis en de europolis bewust buiten beschouwing gelaten. Het algemene kenmerk is dat aan het eind van de looptijd je maar weinig terugziet van het ingelegde geld. De belangrijkste oorzaak hiervan is het gebrek aan transparantie en de torenhoge kosten die daardoor kunnen worden berekend.

Indien, zoals door een rechter in Haarlem is bepaald, ook in de massaprocessen van Consumentenclaim blijkt dat er sprake is van dwaling, dan zouden alle woekerpolissen op basis van dwaling kunnen worden ontbonden en zouden de verzekeraars alle premies moeten terug betalen. Of, zoals de rechter in Haarlem oordeelde, zou een schadevergoeding van 40 cent van iedere ingelegde euro moeten worden bijgepast door de verzekeraar.

Het gaat dan om vele tientallen miljarden aan schadevergoeding die moeten worden betaald. De kans dat enkele of zelfs alle verzekeraars en tussenpersonen dit niet gaan overleven, is zeer groot. We spreken dan ook van een levensbedreigende situatie voor de levensverzekeraars. Daarom verwacht ik eerlijk gezegd weinig van de Haagse politiek. Maar het is zij of wij (ja ook ondergetekende heeft 4 woekerpolissen in zijn bezit, naast enkele woekerpensioenregelingen).

Voor veel gedupeerden geldt namelijk dat door de hoge kosten bij lange na niet het doelvermogen van de polis zal worden bereikt wanneer deze na 30 jaar braaf premie betalen, dient te worden aangewend voor de aflossing van de hypotheek. Verschillende huiseigenaren zouden hierdoor wel eens kunnen worden gedwongen om hun huis te moeten verkopen en te verruilen voor een caravan. Niet echt een prettig vooruitzicht om je laatste jaren noodgedwongen te moeten doorbrengen.

Maar wat is het alternatief? Moeten de verzekeraars dan maar worden gered met belastinggeld? ASR (100% eigendom van de staat door het Fortis debacle) is een hete aardappel die door Wouter Bos is doorgeschoven naar De Jager die niet voor niets zo enthousiast reageert op de ‘breed gedragen’ compensatieregelingen. Het liefst ziet hij dat alle gedupeerden kiezen voor een overstap naar een nieuwe, ‘verbeterde’ polis en daarmee automatisch afstand doen van recht op schadevergoeding.

De vraag is of deze mooie droom voor De Jager uitkomt of dat het voor hem een nachtmerrie wordt. Reken dus niet op de hulp van Den Haag. Als u wilt dat de tijdbom niet bij u ontploft, dan zal u helaas zelf in actie moeten komen. Een eerste stap kan zijn om het boekje “Woekerpolis. Hoe Kom ik er vanaf?” te lezen. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Harm van Wijk