Wat is een beurscrash?
Een beurscrash, ook wel beurskrach, is een snelle en vaak onverwachte daling van de prijs van aandelen. Het gebeurt wanneer beleggers massaal aandelen verkopen, meestal als reactie op negatief nieuws of economische neergang. Dit veroorzaakt een scherpe daling van de waarde van de totale aandelenmarkt, en ook van individuele aandelen.
Hoe ontstaat een beurscrash?
Beurscrashes ontstaan door allerlei factoren, zoals economische recessies, geopolitieke gebeurtenissen, bankcrises of natuurrampen. Vaak zijn deze gebeurtenissen onverwacht en kunnen ze leiden tot grootschalige paniek onder beleggers die hun aandelen dumpen om verdere verliezen te voorkomen. In sommige gevallen kunnen bedrijven ook besluiten hun activa te liquideren door grote hoeveelheden aandelen tegelijk te verkopen, wat een kunstmatige koersval kan veroorzaken. Verder zijn zeepbellen ook typische omstandigheden die leiden tot een crash-event. Hierbij worden de prijzen van activa kunstmatig opgeblazen door overmatige speculatie. Zodra deze zeepbellen barsten en de normale waarden weer op de markten doen gelden, kan er een beurscrash ontstaan.
Het herkennen van een potentiële beurscrash
Het herkennen van een potentiële beurscrash kan moeilijk zijn, omdat de tekenen van een crash niet altijd duidelijk zijn. Er zijn echter enkele belangrijke waarschuwingssignalen waar beleggers op moeten letten.
Ten eerste moeten beleggers uitkijken voor een snelle stijging van de aandelenkoersen die niet verklaard kan worden door fundamentele factoren. Als het aandeel van een bedrijf sneller stijgt dan zijn branchegenoten of de bredere markt, kan dat erop wijzen dat speculatie een onhoudbare zeepbel in de prijs heeft veroorzaakt. Dit zou kunnen leiden tot een scherpe correctie als die niet snel wordt gecorrigeerd.
Ten tweede kunnen plotselinge veranderingen in het sentiment onder beleggers er ook op wijzen dat er een crash op komst is. Als de handelsvolumes plotseling toenemen en er meer aandelen worden gekocht en verkocht dan gewoonlijk, kan dit ook wijzen op overspeculatief gedrag. Dit zie je vaak voorafgaand aan een crashgebeurtenis.
Ten slotte moeten beleggers letten op macro-economische trends die de markten kunnen beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan geopolitieke instabiliteit of een economische recessie. Veranderingen in overheidsbeleid of acties van centrale banken kunnen ook aanzienlijke volatiliteit in activaprijzen veroorzaken en voorwaarden scheppen voor een potentiële beurscrash. Het is dus belangrijk het wereldwijde nieuws en de gebeurtenissen bij te houden om te anticiperen op plotselinge veranderingen.
Het herstel van een beurscrash
Het herstel van een beurscrash verloopt geleidelijk en neemt gewoonlijk tijd in beslag. Het hangt af van de omvang van de crash en van de onderliggende economische omstandigheden die de crash in eerste instantie hebben veroorzaakt. In sommige gevallen kan een regering of centrale bank ingrijpen en financiële steun verlenen om verdere verliezen te voorkomen, maar dit is niet altijd mogelijk of effectief.
De belangrijkste manier waarop herstel van een beurscrash optreedt is wanneer beleggers weer aandelen gaan kopen, waardoor het beleggersvertrouwen herstelt en de prijzen omhoog gaan. Dit gebeurt vaak als economische indicatoren verbeteren en aangeven dat de omstandigheden stabiel genoeg zijn om weer te investeren.
Beleggers kunnen na een crash ook op koopjesjacht gaan. Dit betekent dat ze op zoek gaan naar aandelen of andere activa waarvan de prijzen door de crash sterk zijn gedaald, maar die nog steeds een aantrekkelijk rendement bieden als ze op lagere niveaus worden gekocht. Dit helpt de prijzen te stabiliseren, de liquiditeit te herstellen en de handelsvolumes op de markten te vergroten. Dit leidt tot hogere prijzen voor activa in het algemeen, omdat beleggers op zoek gaan naar koopjes in deze gedrukte markten.
Daarnaast kunnen regeringen helpen om investeringen te stimuleren door beleid te voeren dat erop gericht is kapitaalstromen naar bepaalde sectoren van de economie te stimuleren. Door bijvoorbeeld de belastingen op vermogenswinst te verlagen of nieuwe stimulansen voor investeringen in te voeren, kan geld worden teruggebracht naar specifieke sectoren of bedrijfstakken die door een beurscrash zijn getroffen.
Beurscrashes uit het verleden
Het beroemdste voorbeeld van een beurscrash is de Wall Street Crash van 1929, die plaatsvond na ongeveer vier jaar zakelijk optimisme op Wall Street. Hierbij werden in slechts twee dagen miljarden dollars weggevaagd. Deze crash markeerde het begin van de Grote Depressie. Een andere grote beurscrash is bijvoorbeeld Black Monday (1987), toen de markten over de hele wereld meer dan 20% daalden. Maar ook de Flash Crash in 2010 was een beurscrash, waarbij verschillende belangrijke Amerikaanse indices binnen enkele minuten meer dan 10% daalden, voordat ze de meeste verliezen snel weer terugwonnen.
