Wat doe je met informatie? Fundamenteel versus technisch I

De meeste particuliere beleggers gaan af op het oordeel van financiële analisten. Vaak maken beleggingsanalisten hierbij gebruik van fundamentele analyse. Zij kijken daarbij naar de specifieke kwaliteiten van de onderneming en/of sector. Naast de fundamentele analyse is er ook technische analyse, zoals onder andere BeursBulletin gebruikt.

Fundamentele analyse is de studie waarbij de gang van zaken binnen een onderneming, van ontwikkelingen binnen de sector en van de voor de onderneming en de bedrijfstak relevante macro-economische ontwikkelingen als uitgangspunt gelden. Hoewel de koers-winstverhouding hierbij standaardgereedschap is, blijkt uit een enquete van Morgan Stanley dat fundamentele analisten over het algemeen gebruikmaken van complexe waarderingsmaatstaven, waarvan veel particuliere beleggers nog nooit van gehoord hebben. Figuur 2 geeft een overzicht van de meest gangbare fundamentele maatstaven. Beleggers die diepgaande fundamentele analyse te omslachtig vinden, kunnen ook teruggrijpen op gerapporteerde bedrijfsresultaten. Historische cijfers zijn informatiever dan taxaties met de natte vinger.

Technische analisten daarentegen werken niet alleen met technieken die voor eenieder toegankelijk zijn, maar ook met data die voor iedereen beschikbaar is. Met slotkoersen en het volume kom je al een heel eind. Indicatoren zoals Bollinger Bands, de MACD, Fibonacci Retracements en de Relatieve Sterkte Index zijn een probaat hulpmiddel bij de identificatie van overgekochte en oververkochte aandelen. Het wordt echter een ander verhaal wanneer er met de transactiekosten rekening wordt gehouden. Zie figuur 3 van Credit Suisse First Boston.

Na verrekening van transactiekosten ter hoogte van 0,25 procent per verrichting, duiden enkel de Bollinger Bands op enige statistische significantie. De analisten van Credit Suisse First Boston zijn echter bezorgd dat hun fraaie onderzoeksresultaten door de recente volatiliteit positief werden beïnvloed. Nadat in maart 2000 de internetzeepbel knapte, gedroeg de beurs, en in het bijzonder technologieaandelen, zich nogal grillig. En aangezien Bollinger Bands leunen op een wiskundige techniek, meer bepaald de standaarddeviatie, zou de statistische significantie wel eens tot stand kunnen zijn gekomen dankzij de naweeën van het internettijdperk. Hun advies luidt dan ook: vaar niet blind op technische analyse.

Enige nuancering is hier zeker op zijn plaats: technische analyse is meer dan indicatoranalyse alleen. In de praktijk worden technische indicatoren vaak samen met andere indicatoren of met visuele analyse (weerstanden en steunniveaus) gebruikt. Dus zelden als het hoofdinstrument. En ten tweede: vanuit economisch oogpunt zijn indicatoren wellicht reeds interessant bij een waarschijnlijkheidsinterval van 60% (t-waarde: 0,84).

Efficiënte financiële markten?

Wetenschappers verkondigden jarenlang dat financiële markten efficiënt zijn. Dit wil zeggen dat als er nieuws vrijkomt deze onmiddellijk en in haar geheel in de koers van bijvoorbeeld aandelen wordt verwerkt. De efficiënte markthypothese is niet onomstreden en wordt de laatste jaren in de beleggingsleer sterk genuanceerd.

De Efficiënte Markt Hypothese (EMH) is één van de pijlers van de Moderne Portefeuille Theorie (MPT) die in de jaren vijftig onder aanvoering van Nobelprijswinaar Markowitz is ontwikkeld. Op basis van deze theorie zouden beleggers voortdurend een afweging maken tussen risico en rendement. Hoe anders is de praktijk. Beurskoersen komen weliswaar tot stand op basis van verwachtingen in de markt aangaande de toekomstige kasstroom die individuele bedrijven genereren, doch voorspellen van beurskoersen is erg moeilijk. In de praktijk zien we dan ook dat beleggers ofwel te sterk reageren op nieuwe informatie of dat zij gebeurtenissen aanvankelijk aan zich voorbij laten gaan, zie figuur 1. Overigens kunnen beleggers die meer weten door toepassing van daarop ingerichte handelsregels, hogere rendementen realiseren zonder extra risico te lopen. De koersontwikkeling van aandelen is een voortdurend schouwspel van vraag en aanbod. Wel is het moeilijk vast te stellen dat er sprake is van een stelselmatige verkeerde uitkomst van het prijsvormingsproces.

Ivan Snurer MBA, Quantalytica