De drie geheimen van succesvol beleggen in aandelen

Veel beleggers hebben een voorkeur voor aandelen. Aandelen leveren echter lang niet altijd het rendement dat men verwacht. Er zijn echter drie strategieën die altijd werken, hoewel…

Voor een ieder die gaat beleggen, raad ik het boek ‘Triumph of the Optimists’ aan. Het is geschreven door drie wetenschappers van de London Business School, te weten Elroy Dimson, Paul Marsh en Mike Staunton. Het naslagwerk wordt geproduceerd voor Credit Suisse en wordt ieder jaar met de laatste data bijgewerkt.

Het mooie van dit boekwerk is, dat het een schat aan historische informatie bevat. Informatie die teruggaat tot 1900. Wilt u weten hoeveel rendement aandelen of obligaties in zeventien landen hebben gemaakt over een bepaalde periode, uitgesplitst naar grote en kleine aandelen, of naar nominale of reële rendementen? Het staat er allemaal in.

Bijna alles wat we zouden moeten weten over beleggen, kunnen we terugvinden. Interessant zijn bijvoorbeeld de berekeningen van hoe lang het kan duren dat een belegger met aandelen in de min staat. Zo kunnen we lezen dat er in de VS nooit perioden langer dan zeventien jaar zijn geweest, die een negatief reëel rendement hebben opgeleverd.

Voor alle duidelijkheid: reëel rendement is nominaal rendement minus inflatie. Wie dus langer dan zeventien jaar buy-and-hold zou hebben belegd, had in de VS met aandelen altijd minimaal zijn koopkracht behouden. In het grootste beleggingsland ter wereld is het gemiddeld reëel rendement 6,3% per jaar geweest (vanaf 1900).

Wie het meest ongelukkige instapmoment in Italië had gekozen, had echter zeventig jaar moeten wachten om in termen van reële koopkracht met aandelen weer boven Jan te komen. Het gemiddelde reële jaarrendement vanaf 1900 lag in Italië ook een stuk lager dan dat van de VS, te weten 2,1%.

Wie tijd van leven heeft, kan het beste in aandelen beleggen, maar begin vroeg, heel vroeg. Tip: koop een goed gespreid mandje van aandelen voor uw kind en zeg dat hij of zij daar pas op zijn pensioen naar mag kijken. Wie bij de geboorte € 10.000 (goedkoop, geen woekerpolis) opzij legt, heeft met grote waarschijnlijkheid een miljonair als kind of kleinkind als deze 67 wordt, in nominale termen wel te verstaan.

Maar we hebben niet allemaal de tijd. Sterker nog, de meeste mensen beginnen pas met beleggen als ze ouder zijn en gedurende hun leven geld hebben vergaard. Buy-and-hold in aandelen beleggen is dan niet de juiste keuze. Aanbieders van passieve producten als trackers ‘vergeten’ te vertellen dat het soms heel lang kan duren voordat u er geld mee verdient. Wie pech heeft (en een verkeerd instapmoment kiest) moet, zo toont de geschiedenis aan, tussen de 15 tot 70 jaar wachten om in reële termen breakeven te draaien.

Nee, wie voor de kortere termijn in aandelen belegt, moet slimmere keuzen maken (of goed ‘timen’, maar dat laten we hier even buiten beschouwing omdat er helaas geen belletje gaat rinkelen wanneer we moeten kopen). ‘Triumph of the Optimists’ en ander wetenschappelijk onderzoek toont aan dat er drie strategieën zijn om beter met aandelen om te gaan en beduidend hogere rendementen te behalen dan de gemiddelde 5% (reëel) per jaar.

Het mooie van de geheimen van de slimme aandelenbelegger is dat ze opgaan voor bijna alle aandelenmarkten en over zo goed als alle (deel)perioden, mits die laatste langer duren dan een jaar of vijf. De geheimen zijn verbluffend eenvoudig:

1. prefereer kleine boven grote aandelen,
2. koop aandelen die in termen van bijvoorbeeld koers-boekwaarde en/of koers-winstverhouding goedkoop zijn en
3. koop aandelen die een (sterk) opwaarts momentum laten zien.

Een aantal statistieken uit het boek van Dimson, Marsh en Staunton: in nominale termen hebben kleinere Amerikaanse aandelen vanaf 1926 gemiddeld 12,2% rendement gemaakt, tegenover 9,6% voor ‘largecaps’. Dat lijkt niet heel veel verschil, maar wie in 1926 begon met $ 1000 in ‘smallcaps’ had daar nu $ 17.394.000 aan overhouden, tegenover $ 2.502.000 in ‘largecaps’, zo’n $ 15 miljoen meer dus.

Bij deze berekeningen is rekening gehouden met herbelegging van dividenden en regelmatig herbalanceren. In andere landen bestaat het smallcap-effect ook, maar is het iets minder dominant dan in de VS. Een andere strategie betreft het kopen van ‘goedkope’ aandelen.

Amerikaanse aandelen met een hoge boekwaarde per aandeel hebben vanaf 1926 12,6% per jaar rendement opgeleverd tegenover 9% voor aandelen die weinig boekwaarde per aandeel hebben. Dit noemen we het boekwaarde-effect en dit komt in meerdere fundamentele vormen naar buiten. Koop bijvoorbeeld bij voorkeur ook alleen aandelen met een lage koers-winstverhouding of een hoog dividendrendement. Goed gespreid natuurlijk, en wederom met herbelegging van rendementen.

Boekwaarde is ook een maatstaf die grote beleggers als Warren Buffett volgen. Hij koopt het liefst alleen aandelen tegen een aanzienlijke korting op de door hem geschatte intrinsieke waarde. Hij noemt dit de ‘margin of safety’. Als het mis gaat, heb je dan altijd een buffer. Slimme beleggers kijken eerst naar beneden (wat zou ik kunnen verliezen?) en daarna pas omhoog.

En tot slot hebben we momentum. Koop de sterkste stijgers van bijvoorbeeld de afgelopen zes maanden en houd die daarna nog eens enkele maanden vast. Er zijn van deze strategie verschillende varianten in omloop. Maar het is er één die maandelijks onderhoud vergt en regelmatig tot de nodige mutaties leidt. Goedkoop handelen is hier een ‘must’. Wie zich echter de moeite getroost, had bijvoorbeeld vanaf 1926 8,4% per jaar extra rendement (!) gemaakt ten opzichte van buy-and-hold-beleggen.

We praten hier wederom over rendementen op Amerikaanse aandelen. Maar de Momentum-strategie werkt minstens net zo goed in andere landen, zo kunnen we lezen in ‘Triumph of the Optimists’. We kunnen de drie strategieën ook combineren. Koop winnende smallcaps met een hoge boekwaarde per aandeel. Succes.

Overigens, de ‘perfect storm’ van 2008 had ook van deze strategieën gehakt gemaakt. De combinatie van de drie, zoals in vorige alinea aangeraden, had in 2008 zeer slechte rendementen behaald. Het gaat ook hier om het wat langer volhouden, maar dan zijn de resultaten er in principe ook wel naar (tenzij de 110-jaarsperiode niet representatief is voor de komende jaren).

Harry Geels, Inmaxxa

Harry Geels is directeur Research en partner bij INMAXXA met kantoor te Naarden (www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij uitvoerend hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn mening weer in zijn hoedanigheid als directeur Research.