Het momentum effect zet Newton in zijn hemd

Waar moet je opletten als je in een bedrijf wil beleggen? Het belangrijkste is om te kijken wat andere, grote professionele beleggers van het bedrijf vinden. Dat is eenvoudig te doen want als deze grote beleggers instappen, dan stijgt de koers. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat door het kopen van de winnaars de beurs wordt verslagen. Dit wordt het momentum effect genoemd.

Het momentum effect houdt in dat aandelen, die goed hebben gepresteerd in het recente verleden, dit ook in de nabije toekomst blijven doen. De wet van de zwaartekracht blijkt dus niet te gelden op de financiële markten. Niet alleen Newton staat daarmee in zijn hemd. Ook de efficiënte markt hypothese wordt daarmee getart.

Efficiënte markt hypothese

De efficiënte markt hypothese stelt dat alle publieke informatie en toekomstverwachtingen verwerkt zijn inde koers. De koersbewegingen uit het verleden, zouden dus geen bruikbare informatie over de toekomst kunnen geven. Toch bewijzen Paul Marsh en Mike Staunton van de London Business School in een artikel uit de Economist het tegendeel.

Academische studies

Verschillende academische studies hebben herhaaldelijk aangetoond dat aandelen die populair waren in de voorgaande periode, het ook goed deden in de periode daarna. Wat omhoog gaat, hoeft dus niet altijd omlaag te komen, zoals Newton beweert. Sterker nog, de kans dat het verder omhoog gaat, blijkt dus groter te zijn.

van £ 1 tot £ 2,3 miljoen

Dimson, Marsh en Staunton bekeken de grootste 100 aandelen op de Britse aandelenmarkt sinds 1900. Een investering van £1 in1900 zou zijn uitgegroeid tot £ 2,3 miljoen aan het einde van 2009, wanneer gekozen werd voor de 20 winaars van de voorgaande 12 maanden.

Verschil 10,3 procentpunten per jaar

Elke maand werd de portefeuille aangepast. £1 in1900 belegd in de verliezers zou aangegroeid zijn tot slechts £ 49. Het jaarlijks gemiddelde verschil was 10,3 procentpunten. Dit onderzoek werd al eerder gedaan op de Amerikaanse markt met vergelijkbare resultaten.

19 andere markten

Deze onderzoekers keken naar 19 andere markten over de hele wereld en vonden een significant momentum effect in 18 markten. Ook is dit verschijnsel niet beperkt tot de aandelenmarkt. De prijzen van grondstoffen en valuta lieten ook lange periodes van stijging en daling zien.

Effect weg gearbitreerd

Volgens de theorie zijn prestaties uit het verleden geen garantie voor de toekomst, maar de praktijk wijst anders uit. Je zou vermoeden dat het effect zou worden weg gearbitreerd. Slimme beleggers kopen dan als er 11 maanden zijn verstreken in plaats van 12 maanden te wachten. Anderen kopen dan na tien maanden, daarna negen, acht en zo verder totdat het effect verdwijnt.

Window-dressing

Het momentum effect werd ontdekt in 1985 door Werner de Bondt, een Belgisch econoom, en Richard Thaler en bestaat nog steeds. Er wordt wel verwezen naar fondsbeheerders die aandelen in hun fonds opnemen, die zijn gestegen en de dalende aandelen verkopen om geen modderfiguur te slaan. “Window-dressing” kan zodoende bijdragen aan het momentum effect.

Favoriete fondsbeheerders

Een andere verklaring komt van Paul Woolley, dat beleggers fondsbeheerders kiezen, die in de afgelopen periode de markt hebben verslagen. Deze fondsen hebben natuurlijk de meest gestegen aandelen in portefeuille. Hierdoor zou het momentum effect een extra impuls kunnen krijgen.

Evenwicht tussen vraag en aanbod

Martin Lueck verklaart het als volgt: “Trends komen omdat er een gebrek aan evenwicht is tussen vraag en aanbod. “Het aandeel gaat van evenwichtsprijs A naar evenwichtsprijs B.” Het is dan ook niet voor niets dat uitdrukkingen als ‘The trend is your friend’ al jarenlang bestaat.

Winstgevende momentum strategieën

Joëlle Miffre en Georgios Rallis van de Cass Business School in Londen vonden 13 winstgevende momentum strategieën in de grondstoffenmarkten met een gemiddeld jaarlijks rendement van 9,4% tussen 1979 en 2004. Van toeval lijkt dan ook geen sprake.

Cyclische bewegingen

Niet alle marktbewegingen maken echter deel uit van een trend. Zo zijn er diverse cyclische bewegingen, fundamentele verschuiving en natuurlijk ruis. Hoe korter het time frame hoe meer ruis. De zaagtand bewegingen in volatiele markten zorgen er nog al eens voor dat het mis gaat. Dat zou een verklaring kunnen zijn dat het momentum effect niet is weg te arbitreren.

Goud, zilver of Apple of Google

Natuurlijk groeien de bomen niet tot in de hemel, dus de koersen blijven ook niet eeuwig stijgen. Al zouden beleggers in bijvoorbeeld goud, zilver of Apple of Google wel eens een ander idee kunnen krijgen. De markt heeft daardoor de neiging om nog al eens te overdrijven.

Plotselinge draai in het sentiment

Beleggers zijn daarentegen vaak te pessimistisch over bedrijven die in moeilijkheden verkeren. De koers daalt daardoor zo ver dat de aandelen te goedkoop worden en regelrechte koopjes worden. Momentum aanhangers worden daardoor nog wel eens verrast. Zo zorgde de plotselinge draai in het sentiment in 2009, maar ook in 1975, 2000 en 2003 voor onaangename verrassingen.

Spreiden over strategieën

Om deze reden ben ik dan ook een groot voorstander van het spreiden over strategieën. Zo combineer ik zelf de momentumstrategieën van de TopPortefeuille en de SuperMomentumPortefeuille met een strategie die structureel de meest ondergewaardeerde aandelen selecteert zoals de RatioPortefeuille.

Spreekt deze strategie u aan? Meer weten? Klik dan hier

Ik kijk uit naar uw ideeën, tips en gedachten. Type ze s.v.p. in het commentaarveld onderaan de column.

Drs.Harm van Wijk

www.beursbulletin.nl