Cursus beleggen: financiële crisis heeft alles op zijn kop gezet

In een cursus beleggen staat doorgaans dat een goed gespreide beleggingsportefeuille bestaat uit 60% aandelen en 40% obligaties. Maar is dat nog wel waar? Vroeger was alles beter, horen we wel eens zeggen. Vast staat in ieder geval dat beleggen toen een stuk makkelijker was.

In feite heeft de crisis van 2007-2008 alles op zijn kop gezet. De overheden en de centrale banken hebben deze crisis aangepakt door de rente naar nul te duwen en de financiële markten met goedkoop geld te overspoelen. Daardoor brengen de meeste obligaties vrijwel niets meer op. Anderzijds werden de aandelenkoersen door het plafond gejaagd.

Moeten de cursussen beleggen nu aangepast worden? Naar onze bescheiden mening is dat inderdaad het geval. Laten we even kijken wat er aan de hand is.

Gratis video training

Er zijn vele wegen die naar Rome leiden, ook in het beleggen. Er zijn een paar ingrediënten die nooit mogen ontbreken, zoals een vaste strategie en het mijden van risico’s. Maar er is meer. Kijk op www.tradingnavigator.nl voor de gratis video-training over beleggen.

Inhoudsopgave

Het volgende staat nog niet te lezen in een cursus beleggen

Wat nu volgt, staat nog niet in een cursus beleggen te lezen. De Amerikaanse centrale bank heeft tot dusver meer dan 3000 miljard dollar in het bankensysteem en de economie gepompt.

Dit hebben ze gedaan met snelle liquiditeitsverstrekking aan een breed scala van tegenpartijen(1).

Daarbij vallen twee opvallende zaken vast te stellen. Op de eerste plaats raakt dat vers gedrukt geld niet in de economie.

De snelheid van het geld in omloop verandert met andere woorden niet, waardoor de economische groei niet in een versnelling raakt en waardoor de inflatie op een bijzonder laag pitje blijft staan. De enorme schuldenberg waar de Amerikaanse regering mee kampt, zou in normale omstandigheden een forse stijging van de inflatie uitgelokt hebben. Nu is dat dus niet het geval. Het uitblijven van de inflatie is de tweede opvallende factor.

Meer dan 60% van de uitstaande obligaties brengt minder dan 1% op

Bovendien is er nog een ander opvallend gegeven, iets waar waarschijnlijk niemand rekening mee had gehouden, niet in het minst onze meest recente editie van de cursus beleggen. Het gul beschikbaar gestelde geld vloeit namelijk ook niet alleen naar de beurs (het grootste deel natuurlijk wel), maar wel naar de obligatiemarkt en naar de geldmarktfondsen. Dit terwijl meer dan 60% van de uitstaande obligaties minder dan 1% opbrengt[1].

Maar pech voor de FED: dat geld vloeit niet naar Amerikaanse staatsobligaties – de vraag naar Treasuries met een looptijd van 10 jaar bereikte een bodem voor de afgelopen 10 jaar – maar naar bedrijfsobligaties die iets meer opbrengen.

Bedrijfsobligaties zijn echter risicovoller dan staatsobligaties en daar moet de belegger rekening mee opbrengen. De ratings kunnen hem in dat verband wijzer maken. Maar daarover later meer. Laten we eerst even kijken naar het fenomeen van de negatieve rentevoeten.

Cursus beleggen zegt niets over negatieve rentevoeten

De hierboven vermelde monetaire politiek van de centrale banken heeft een vreemd fenomeen tot gevolg gehad. Namelijk het fenomeen van de negatieve rentevoeten. Negatieve rentevoeten zijn gemeengoed geworden en dat is toch wel even wennen.

De koersen van obligaties dalen harder de rente die je ontvangt waardoor een negatieve rente ontstaat

Laten we even naar de nuchtere cijfers kijken. Volgens de Financial Times valt met 86% van de wereldwijde obligatiemarkt (die een omvang heeft van meer dan 60.000 miljard dollar) een rendement van niet meer dan 2% te behalen[2]. Dat is peanuts in vergelijking met het verleden. De Britse krant ontleende zijn cijfers aan ICE Data Services. Zoals hierboven al aangegeven brengt 60%van de uitstaande obligaties niet meer dan 1% op. Dat betekent dat wie op zoek is naar rendement beter dan ooit zijn best zal moeten doen.

14.600 miljard dollar aan negatief rendement

Anderzijds had per 30 juni 2020 een totaalbedrag van 14.600 miljard dollar aan obligaties een negatief rendement, ten opzichte van 11.000 miljard dollar op 1 januari. Het historisch record van 17.000 miljard dollar aan obligaties met een negatief rendement komt zo binnen handbereik. Slechts 3% van de uitstaande obligaties brengt meer dan 5% op en dat is ook bijna een historisch record.

Records die tot dusver niet vermeld staan in welke cursus beleggen dan ook. Het wordt dringend tijd dat dit wel gebeurt, zeker wanneer de portefeuille voor 60% uit aandelen en 40% obligaties bestaat zoals in veel cursussen wordt beschreven.

In de jaren 90 – inmiddels ver verleden tijd – bracht nog bijna 75% van de obligaties een rendement van meer dan 5% op. Obligaties met een rendement van minder dan 2% waren toen goed voor minder dan 10% van de markt. Met andere woorden: de obligatiemarkt is in de afgelopen jaren grondig door elkaar geschud en dat is uiteraard het gevolg van de monetaire politiek van de centrale banken.

Hoog tijd dus dat dit een vermelding met stip krijgt in een doorsnee cursus beleggen, omdat obligaties dus niets meer opleveren (zeker niet na aftrek van inflatie en belasting).

Het reëel rendement op Amerikaanse staatsobligaties bedraagt ongeveer -1%

Matt King, de legendarische kredietstrateeg van Citigroup, merkt dan ook op dat het gedrag van de obligatiebeleggers helemaal is veranderd. Pensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen en andere institutionele beleggers zijn dan ook gedwongen om hun beleggingsgedrag aan te passen. Ze moeten zich tevredenstellen met een lagere kwaliteit en moeten tevens grotere risico’s lopen om nog enig rendement te realiseren.

Het reëel rendement op Amerikaanse staatsobligaties – dus na inflatie– bedraagt ongeveer -1%. U leest het goed: 1% negatief. Het heeft met andere woorden geen zin om in deze Treasuries te beleggen, want ze leveren een negatief rendement op. We bevinden ons inderdaad in een tijd van de negatieve rentevoeten, want in Europa zijn negatieve rentevoeten al jarenlang gemeengoed. En zullen dat ongetwijfeld nog jaren blijven.

Dat verdient een woordje uitleg, ook in een cursus beleggen die nu wordt geschreven. Want die negatieve rendementen zijn zonder weerga in de geschiedenis van de financiële markten en hebben een enorme invloed op uw beleggingen.

Bank Of Ireland rekent negatieve rente op geld aangehouden in pensioenfondsen

Die negatieve rentevoeten kunnen erg ver gaan, zo blijkt. De Bank Of Ireland rekent nu negatieve rente op geld aangehouden in pensioenfondsen. Cash in dergelijke fondsen wordt nu belast aan 0,65%, wat betekent dat de bezitter van zo’n pensioenfonds per 10.000 dollar in bezit, 65 dollar aan rente moet betalen.

Hier is dus sprake van de omgekeerde wereld: iemand spaart niet langer voor zijn pensioen, want zijn geld levert een negatief rendement op! Heeft iemand ooit iets dergelijks gelezen in een cursus beleggen? We denken van niet.

Maar wat de Bank of Ireland doet, doet ons naar de toekomst kijken. Algemeen wordt verwacht dat hier eens te meer sprake is van een ‘template’, een voorbeeld dat weldra door andere landen zal worden gevolgd. The Irish Examiner merkt op dat de Bank of Ireland weinig andere keuzemogelijkheden had.

Bijna uitverkocht: Het boek ‘In 10 Stappen Succesvol Beleggen’ helpt je stap voor stap inkomen opbouwen via aandelen en opties.

Gratis (alleen verzendkosten) en met 30 dagen niet goed geld terug garantie. Bestel nu — laatste exemplaren bijna weg

Wat zegt de cursus beleggen over de monetaire politiek van de ECB?

De Europese Centrale Bank hanteert al sinds 2014 negatieve rentevoeten en voor de privé-banken werd de situatie stilaan onhoudbaar. Deze laatsten moeten betalen om geld op te slaan bij de ECB en die opslag wordt nu door verrekend aan de klanten. Het ziet er niet naar uit dat in deze situatie snel verandering zal komen, getuige ook de uitspraken van FED-gouverneur Jerome Powell hierboven. Dit staat meestal (nog) niet te lezen in een cursus beleggen.

Waarschuwt een cursus beleggen ons voor de banken?

In veel Europese landen worden ook bedrijven belast op cashdeposito’s bij de banken, in de meeste gevallen boven een bepaald bedrag (100.000 euro of 1 miljoen euro). De verwachting is dat deze maatregel nog uitgebreid zal worden en dat uiteindelijk ook de deposito’s van particuliere beleggers de dans niet zullen kunnen ontspringen. Met andere woorden: ook hun spaargeld zal met de hakbijl van de negatieve rentevoeten kennis mogen maken.

Dergelijk scenario wordt door de banken weliswaar met klem ontkend, maar ook in het verleden heeft de bankwereld ons meermaals flink in het ootje genomen. Denk maar aan de bankencrisis van 2007-2008, toen er zogenaamd ook niets aan de hand was. Enfin, een gewaarschuwd man (hetzelfde geldt voor vrouw) is er ook in dit geval twee waard.

Cursus beleggen moet rekening houden met andere, nieuwe realiteit

Een traditionele beleggingsportefeuille bestaat uit 60% aandelen en 40% obligaties, zo staat nog altijd in elke cursus beleggen te lezen. Deze mix gold als de juiste verdeling, een goede beleggingsadviseur hanteerde deze verdeling bij de samenstelling van een portefeuille.

Maar deze klassiek opgebouwde portefeuille is niet langer van deze tijd, zo blijkt een rapport opgesteld door Morgan Stanley. Een portefeuille met 60% aandelen en 40% obligaties levert momenteel nog weinig op. Volgens de berekeningen van Morgan Stanley is er zelfs sprake van een dieptepunt voor de afgelopen 100 jaar[3]. Hebben we dat al ergens in een cursus beleggen gelezen?

Het rendement op een dergelijke portefeuille is in de afgelopen 20 jaar gehalveerd. Bovendien zien de vooruitzichten er volgens de analisten van de Amerikaanse zakenbank er allesbehalve schitterend uit. Morgan Stanley is van mening dat de beleggers ook in de toekomst met een lager rendement rekening zullen moeten houden.

In de komende 10 jaar zou op een gemiddelde opbrengst van maar 2,80% gerekend mogen worden. Gemiddeld was dat in het verleden 8% sinds 1881 en ongeveer 6% over de afgelopen 20 jaar. In de periode tussen het begin van de jaren 80 en het begin van de nieuwe eeuw bedroeg het jaarlijkse rendement zelfs regelmatig 16%.

Cursus beleggen moet nadruk leggen op selectieve beleggingspolitiek

Lisa Shalett, chief investment officer (CIO) bij Morgan Stanley Wealth Management, wijst in dat verband op de eerste plaats naar de lage rendementen op obligaties. Obligaties brengen nog nauwelijks iets op en dat weegt uiteraard op een portefeuille bestaande uit 60% aandelen en 40% obligaties.

Shalett verwacht bovendien dat ook aandelen in de komende jaren minder zullen opbrengen dan in een recent verleden het geval was[4]. Ze verwijst daarbij naar hoger dan gemiddelde waarderingen, naar de lage inflatieverwachtingen en naar een vertraging van de economische groei. In het licht van bovenstaande is het meer dan ooit noodzakelijk om een selectieve beleggingspolitiek te volgen. Iets waar een cursus beleggen zeker rekening mee moet houden.

Zo kun je kijken naar de afhankelijkheid van de raad van bestuur van bedrijven. Uit onderzoek blijkt namelijk dat bedrijven met een onafhankelijke raad van bestuur en een groter percentage institutionele beleggers tijdens de crisisperiode slechtere beursprestaties afleverden. Nader onderzoek suggereerde dat dit kwam doordat (1) bedrijven met meer institutionele aandeelhouders meer risico namen voorafgaand aan de crisis, wat resulteerde in grotere verliezen voor de beurskoers tijdens de crisisperiode en dat (2) bedrijven met meer onafhankelijke bestuurders meer eigen vermogen verzamelden tijdens de crisis, wat leidde tot een vermogensoverdracht van de bestaande aandeelhouders naar de debiteuren(2).

Cursus beleggen moet aandacht besteden aan het nieuwe normaal

Of we nu graag horen of niet: de hierboven beschreven situatie zal ongetwijfeld nog jarenlang aanhouden. De rente zal, of we het graag horen of niet, voor een langere termijn laag blijven, waardoor de reële rendementen negatief blijven. We noemen dit het ‘nieuwe normaal’. De centrale banken zijn er niet in geslaagd om in de periode na de grote crisis van 2007-2008 de basisrente te verhogen. Uitzondering die de regel bevestigt, is de Amerikaanse centrale bank. Die deed namelijk een flauwe poging in die richting. Maar werd teruggefloten.

Het nieuwe normaal, dat we graag in een cursus beleggen beschreven zouden zien, werd nog eens dik in de verf gezet door de coronacrisis. Door de verspreiding van het virus lijken we voor heel lang vast te zitten in het scenario van lage rentevoeten en een vrijwel ononderbroken stroom van gratis geld. Obligaties, en dan op de eerste plaats staatsobligaties, zullen dus nog geruime tijd niets opbrengen. Die staatsobligaties mogen we dus vergeten. Staat zoiets al vermeld in uw cursus beleggen?

Cursus beleggen moet leren dat beleggers eisen moeten lager stellen

In de portefeuille van 60% aandelen en 40% obligaties stonden die obligaties voor het rendement. Aan obligaties is een coupon gehecht. Die coupons zijn in de loop van de jaren altijd maar flauwer geworden tot ze op dit moment vrijwel onbestaande zijn. We vertellen u geen geheim dat de zo geroemde Duitse staatsobligaties al jaren geen cent meer opbrengen. Integendeel: de belegger moet zelfs betalen om deze belegger in portefeuille te houden!

We moeten de eerste cursus beleggen nog tegen komen, die daar gewag van maakt. Maar op basis van de ooit zo solide Duitse staatsobligaties valt dus geen portefeuille meer op te bouwen. We zeiden het hierboven al, met obligaties valt weinig of geen eer te rapen.

Van een goede cursus beleggen verwachten we dat ze aanleren dat de beleggers hun eisen lager moeten stellen of aan de slag moeten met wetenschappelijk bewezen strategieen om de markt te verslaan, zoals het momentumeffect en de Trading Navigator Methode. Maar in het nieuwe normaal zal de belegger beter zijn best moeten doen dan simpel buy and hold.

Risico’s en nog eens risico’s

Op zoek naar rendement zal de belegger de obligatiemarkt binnenste buiten moeten keren. Rendement maken is nog steeds mogelijk, maar dan wel met een aantal beperkingen. De Financial Times berichtte dat met 86% van de wereldwijde obligatiemarkt een rendement van minder dan 2% te behalen valt.

De uitzonderingen op deze regel zijn de obligaties waar een hoger risico aan vast zit. We praten dan over de ‘junk bonds’ (vuilnisbakobligaties). Deze omschrijvingen zijn misschien wat overdreven, maar er zit toch een grond van waarheid in.

Junk bonds hebben een rating BBB- en dat wil zeggen dat ze door veilige beleggingsfondsen geweerd worden. Verre van al deze obligaties zijn ‘vuilnis’ (nogmaals sorry voor het woordgebruik), de meeste emittenten zullen netjes hun coupon jaarlijks uitbetalen en op de vervaldag de hoofdsom terugbetalen. Enkele van die junk bonds zullen op weg naar die vervaldatum echter struikelen en dus de eindmeet niet halen. Waardoor de belegger zijn geld dreigt te verliezen.

De belegger moet dus goed op zijn hoede zijn. Geen cursus beleggen zegt daar niet over. We stellen echter voor om de post obligaties in de portefeuille fors terug te dringen.

Wat moet in de nieuwe cursus beleggen staan?

In de nieuwe cursus beleggen moet veel meer aandacht aan aandelen besteed worden (zoals in onze 6 weekse training succesvol beleggen). We handhaven de in elke cursus opgegeven grens van 60% niet en dringen aan op een grote selectiviteit. Kies de aandelen met nog meer zorg dan je dat in het verleden deed. Het sleutelwoord daarbij is een wetenschappelijk bewezen strategie. Een ander voorbeeld hiervan zijn aandelen met een interessant dividend omdat zij beter gewapend zijn om moeilijke tijden te doorworstelen. In een andere column besteden we daar meer aandacht aan.

In een cursus beleggen moet ook aandacht besteed worden aan goud en zilver. In het traditionele handboek wordt een post van maximaal 5% voorzien voor goud en zilver, maar dat percentage mag hoger. Dat mogen goudmijnaandelen zijn, maar dat kan ook fysiek goud en zilver zijn.

Kijk bijvoorbeeld eens naar de ‘permanente portefeuille’ van Harry Browne (1933-2006). In zijn boek Fail-safe Investing beschreef hij een simpele manier van beleggen. Omdat wanneer deze portefeuille eenmaal is samengesteld, de beleggingsmix nooit meer hoeft te worden veranderd. De asset mix bestaat uit vier onderdelen:

25% Cash

25% Obligaties

25% Goud

25% Aandelen[5]

Over de lotgevallen van goud en zilver komen we in een paar andere columns uitgebreid terug.

Succesvol beleggen in nog geen 10 minuten per week

Hoe zou het voor je zijn als je met maximaal 10 minuten per week succesvol zou beleggen? In de gratis LIVE online training zie je precies hoe je dat doet. Meld je hier aan: www.beleggen.com/training

Pin ook deze handige infographic: