Stagflatie

De Fed wenst het woord ‘stagflatie’ (nog) niet in de mond te nemen. Het zakenblad Fortune rept er intussen openlijk over in een artikel met als kop ‘Stagflation is back; here is how to beat it’. Hierin wordt een vergelijking gemaakt met soortgelijke ontwikkelingen in de jaren ’70.

In een recente speech voor afstuderende studenten op de universiteit van Harvard zei Bernanke: “weinig aanwijzingen te hebben van een loon/prijsspiraal”. Wèl dat er sprake is van een sterk oplopende olieprijs en stijging van andere commodity-prijzen. Als gunstige ontwikkeling thans ziet hij dat de VS met de factor twee energie efficiënter is geworden. Ook gaf hij aan niet meer aan renteverlagingen te denken, gegeven het opkomende inflatiespook. Voorts had hij het over een selffulfilling prophecy als de mensen in inflatie gaan geloven. Met andere woorden als de inflatie verder doorstoomt dan zou dat niet te wijten zijn aan het rente– en valutabeleid van de Fed (!).

Dreigende gevaren

China en Rusland hebben intussen gewezen op de dreigende gevaren voor de wereldeconomie als gevolg van het roekeloze Amerikaanse financiële beleid. Er werd ook nog even fijntjes gerefereerd aan de meermalen gehanteerde uitspraken van Amerikaanse ministers van Financiën: ‘the dollar is our currency, but it is your problem’. De rekening voor het uit de hand lopen van het ‘schuldcomplex’ zal bij ongewijzigd financieel en monetair beleid op goed moment keihard aan de VS worden gepresenteerd. De rest van de wereld kan het zich eenvoudig niet permitteren lijdzaam toe te blijven zien, terwijl de Amerikanen op onze kosten schulden blijven maken en zich weinig aan de internationale kritiek gelegen laten liggen. Er zijn evenwel meer dreigende gevaren.

Grenzen aan de groei

Waar hebben we dat eerder gehoord? Was dat niet de Club van Rome in 1969? Thans wordt dit rapport weer van stal gehaald, nu we te maken hebben met slinkende grondstoffenreserves en een om zich heen grijpende milieuproblematiek. En hiermee samenhangend het opkomende waterprobleem (verdwijnende gletsjers als bron voor rivieren en irrigatie), ‘temperatuur stress’ als gevolg van de global warming met droogteperiodes en overstromingen. Honger kun je niet bestrijden met hogere inflatie. Alles bijeen genomen maakt dit het toekomstperspectief niet al te florissant.

Om een goed beeld te krijgen van de huidige situatie trekken we de vergelijking met de jaren ’70 nog even door:

• volgens hetzelfde artikel in Fortune bedroeg de CO2-uitstoot in 1973 ‘slechts’ 17 miljard ton; thans bedraagt de uitstoot met ruim 30 miljard ton bijna het dubbele
• in 1974 hadden we een wereldbevolking van ongeveer 4 miljard met een wereldinkomen van $ 23 biljoen (12 nullen); thans telt de wereldbevolking bijna 6,7 miljard met een economie in de orde van grootte van $ 65 biljoen.

Op grond van een en ander komt er een veel groter beslag op water en bodem te liggen. Een eventuele verdere economische groei zal meer dan ooit van deze factoren afhankelijk zijn.

Twee centrale oplossingen

Om de economische en politieke stabiliteit in de wereld niet uit het oog te verliezen, zal er moeten worden gestreefd naar een internationaal afgestemd en efficiënt landbouwbeleid (zonder bijvoorbeeld bioethanol). Tegelijk moeten we ons veel meer inzetten om nieuwe efficiëntere technologieën te ontwikkelen om zo snel mogelijk op grote schaal duurzame energie te kunnen voortbrengen.

Kolenvergassing en kernenergie zijn weliswaar de meest voor de hand liggende opties maar worden niet als duurzaam aangemerkt. Zonne- en windenergie noch waterstof zullen evenwel het gat op korte termijn kunnen dichten. Dat zelfde geldt ook voor cellulose ethanol. Waterturbine-energie zou een goed alternatief kunnen zijn, omdat water altijd stroomt. Op dit gebied is er – ik zou bijna zeggen uiteraard – in Nederland een spectaculaire vinding gedaan. Zie www.noort-innovations.nl en klik op de link ‘Water Turbine’. Dit bedrijf is niet beursgenoteerd, dus u kunt er helaas geen aandelen van kopen.

Er zal hoe dan ook veel meer geld beschikbaar moeten komen voor onderzoek in den brede. Om een indruk te geven: de VS spenderen ongeveer $ 3 miljard per jaar aan innovatie op energieterrein, terwijl er aan de oorlog in Irak ruim $ 1 miljard per dag wordt gespendeerd.

Kortom, investeren in innovatie op energiegebied vormt de grootste uitdaging voor de mensheid in de komende decennia, waarbij prioriteiten drastisch zullen moeten worden bijgesteld. Hier liggen voor beleggers de beste kansen!

Robert Broncel, score-investments.nl