Amerikaanse decenniumcyclus wijkt af van de Britse

Na een moeilijke start moet Wall Street zich opmaken voor een slecht beursjaar. Tenminste, als je afgaat op de januari-indicator. De presidentscyclus beaamt deze voorspelling. De wet van de jaartallen, beter gekend als de decenniumcyclus, stelt echter dat 2005 een goed jaar wordt.

Er bestaan tal van beursspreuken, kalenderwijsheden en vuistregels die beleggers helpen bij hun beleggingsbeslissingen. Aan het begin van dit jaar zaaiden met name de tegenstrijdige signalen vanuit de Verenigde Staten met betrekking tot de januari-indicator en de wet van de jaartallen verwarring. Een historische verkenning verschaft helderheid over de individuele relevantie.

Januari als beursbarometer

Het verloop van de eerste handelsweek van het jaar is vaak een vroege vingerwijzing voor het verdere verloop van het beursjaar. Sinds 1950 ligt het betrouwbaarheidspercentage op 72 procent. De accuratesse van de januari-indicator is evenwel nog groter. De richting die het rendement van de maand januari inslaat, is voor tachtig procent maatgevend. Dit wil zeggen dat een slecht begin, voor de S&P 500, doorgaans resulteert in een verliesjaar. Omgekeerd is een positieve start de voorbode van een mooi beursjaar. Voor 2005 voorspellen zowel het verloop van de eerste handelsweek als het negatieve rendement van de maand januari weinig goeds voor de Amerikaanse beurs.

Semi-decennium

Wanneer per decennium de balans wordt opgemaakt, dan blijkt dat de eerste helft van een tienjarige periode doorgaans een lager rendement oplevert dan de tweede periode van vijf jaar. Zie tabel 1. Amerikaanse statistieken tonen dat de tweede decenniumhelft in de voorbije 140 jaar nimmer verliesgevend is geweest. Volgens geschiedkundigen leeft de vrees voor oorlogen, recessies en bear-markets vooral in het eerste lustrum. De tweede helft zou door koersstijgingen worden gekenmerkt, omdat de beurs altijd op economische ontwikkelingen vooruitloopt. En dit ondanks de Eerste Wereldoorlog, het begin van de Vietnamoorlog in 1965 en de beurscrashes van 1929 en 1987.

Decenniumcyclus

Sinds het bestaan in 1880 heeft de Dow Jones in een jaartal dat op een vijf eindigt, geen verlies geleden. Ook de jaartallen die op een acht of een negen eindigen, doen het goed. Daarentegen behoren de nuljaren tezamen met het eindcijfer drie tot de slechtste jaren. ‘Lucky seven’ is op de beurs geen geluksgetal. Het jaartal eindigend op het cijfer zeven bracht beleggers maar zes keer geluk.

Hoewel het opmerkelijk verschijnsel reeds in 1928 werd ontdekt, is er voor de decenniumcyclus geen afdoende verklaring voorhanden. Ook de S&P 500 heeft met dit fenomeen te maken. Wanneer verder in de tijd wordt teruggegaan, is het effect echter minder prominent. Zie tabel 2.

Presidentscyclus

Per saldo is de stemming op Wall Street in de eerste twee jaren na de Amerikaanse verkiezingen minder uitbundig dan in de twee beursjaren voorafgaande aan de presidentsverkiezingen. Vooral het rendement in post-election years, het jaar na de verkiezingen, laat te wensen over. Zie tabel 3. De grote invloed van de Amerikaanse presidentsverkiezingen op de beurs is te verklaren door de uitgaven van de zittende president om zijn herverkiezing veilig te stellen. De nieuwe president moet bij zijn aantreden de buitensporige bestedingen van zijn voorganger veelal weer rechttrekken. Hierbij is het onverschillig of de zittende president zichzelf opvolgt, zoals nu het geval is.

Geen fundamentele grondslag

Hoewel de januari-indicator over een uitzonderlijke staat van dienst beschikt, is de werkelijke accuratesse kleiner. Het resultaat van de maand januari moet immers van het jaarrendement worden afgetrokken. Belangrijker is dat een fundamentele grondslag ontbreekt. Dit is ook een zwakte van het semi-decenniumeffect en de decenniumcyclus. Wanneer de lustrumtheorie en de wet van de jaartallen op de Britse beurs worden getoetst, blijkt dat de significantie ervan aanmerkelijk minder prominent is. Een nadere beschouwing op de Financial Times Actuaries geeft bovendien geheel andere uitkomsten: het jaartal eindigend op een vijf levert aandeelhouders vaker verlies dan winst op. Mogelijk is er sprake van data-mining, zeg maar Amerikaanse spitsvondigheid! In Londen krijgt het semi-decenniumeffect ook pas sinds een halve eeuw een gezicht. Op basis van de presidentscyclus ziet het ernaar uit dat 2005 geen goed jaar wordt. De geschiedenis leert wel dat Wall Street in het tweede ambtsjaar (2006) uitbodemt, waarna de beurskoersen zich opmaken voor een rally van vijftig procent.

Door Ivan Snurer, Quantalytica