Het gevaar van oplopende rente!

De rente loopt in zowel Europa als in de VS fors op, zodat de bonds de jarenlange uptrend aan het opgeven zijn. Dat geldt zowel voor de ons bekende Bund Future, waar ik het recent al over had, als voor de king of bonds, oftewel de T-Bond, de 30-jarige Treasury Bond uit de VS. In deze column deel ik mijn blik op deze ontwikkelingen en de mogelijke gevolgen voor de aandelenmarkten. De rente breekt uit en de bonds doorbreken een 25-jarige steunlijn.

Bill Gross, oprichter en hoofd beleggingen van Pimco en de meest vooraanstaande analist op het gebied van de Amerikaanse obligaties, zei vorige week (7 juni 2007), dat hij draait naar een negatieve visie (bearish) op het Amerikaanse schatkistpapier, voor het eerst in meer dan 20 jaar. Bill Gross beheert het grootste fonds ter wereld op het gebied van obligaties. We kijken via de grafieken of we deze de gedachtegang van Bill Gross kunnen bevestigen.

De 25-jarige bull-markt voor bonds kan eindigen

De eerste grafiek toont u het verloop van de 30-jarige T-Bond. Sinds 1980 stijgen de prijzen gestaag gedurende de bull-markt, die nu al 25 jaar duurt. Telkens als de rode lijn werd aangeraakt, volgde er een herstel met daarna een run naar de hogere top. Dat was zo in 1984, in 1990, in 1994, in 1997 en eind 1999. Zelfs begin 2006 zag het ernaar uit dat de obligaties zouden herstellen nadat ze opnieuw deze zeer belangrijke steunlijn aanraakten. De koers slaagde er echter niet in de laatste toppen boven 115 punten te bereiken. Sinds begin dit jaar is het weer raak: de daling werd hervat en op dit moment staat de koers van de 30-jarige obligatie onder de meer dan 25-jarige steunlijn. Sterker nog, de koers lijkt nu zelfs eerdere bodems te willen doorbreken en dat kwam ook niet eerder voor gedurende de 25 afgelopen jaar. Let hierbij vooral op de 105-puntengrens, waar de obligatie nu nog net boven staat.

Op de tweede grafiek ziet u het wat meer in detail en over de laatste acht jaar ook op maandbasis. Sinds de piek begin 2003, toen de rente het dieptepunt bereikte, zien we dat er geen nieuwe toppen meer kwamen. Ook zien we gedurende de laatste jaren dat enkele steunlijnen werden doorbroken, waaronder de meest recente onder de bodems sinds 2002. Ook hier zien we dat de 105-puntengrens van groot belang blijft: eronder kan er een behoorlijke versnelling plaatsvinden, waardoor de Bond onder 100 punten terecht zou kunnen komen.

Dalende bonds zorgen voor stijgende rente

Als de bonds dalen, dan stijgt de rente en dat zien we meteen bij de 30-jaars T-Bond, waar de rente de downtrend doorbreekt met een duidelijke stijging tot boven 5%, iets wat we de afgelopen jaren niet meer hebben gezien. Het lijkt erop dat de rente door zal breken, eerst tot 5,5% en later tot 6% en hoger.

De rente op de 10-jaars Treasury Note stijgt ook verder en staat ook weer boven 5%. Ook hier ligt de weg open richting minimaal 5,5%, een niveau dat we nu toch vrij snel kunnen gaan opzoeken. Bij een uitbraak tot boven 5,5%, wat er ook zeker inzit de komende maanden, ligt de weg open richting 6,5 à 6,75%. Er wordt door het gestaag oplopen van deze rente ook een betrouwbare steun ontwikkeld onder de recente bodems. Daarom is het nu onwaarschijnlijk dat de rente weer onder 4,5% zal terecht komen. Net als de neerwaartse uitbraak van de T-Bond, lijkt het erop dat de ontwikkelingen bij de rente dat volledig bevestigen.

De bonds zijn leidende indicatoren voor het verloop van de aandelenmarkten

De Intermarket Analyse geeft aan dat de prijsontwikkeling van de bonds bepalend is voor het verloop van de aandelen. Wanneer bonds pieken, doen ze dat telkens voordat de aandelenmarkten dit ook doen. Ook dalen de aandelenmarkten wanneer de bonds dat ook doen, maar ook hier zijn het eerst de bonds die dat doen. In 1981 maakte de T-Bond een bodem, één jaar later deed de S&P 500 dat ook (1982). In twee gevallen daarna gebeurde hetzelfde, in 1987 en in 1990 waar de bonds telkens enkele maanden eerder hetzelfde deden.

Er zijn dus voldoende redenen om aan te nemen dat de bond-markt ons iets aan het vertellen is. Ook toevallig, of niet, is dat de bonds al een tijdje aan het dalen zijn en dat de S&P 500 -conform het scenario- wat later een top maakt en dat precies op hetzelfde niveau als de vorige top, die werd gezet begin 2000. Ook andere indices maken nieuwe toppen over de afgelopen zes tot zeven jaar. Het is wel iets om rekening mee te houden de komende maanden. Als de theorie klopt en de bonds verliezen verder terrein, dan kan het vrijwel niet anders dan dat de aandelenmarkt aan de vooravond staat van een langdurende daling.

Ook zal volgens de huidige ontwikkelingen de rente verder stijgen in plaats van dalen, waar men eerder in de VS vanuit ging. Dat zal een moeilijke periode worden, zeker met stijgende rentes samen met afnemende economische groei als gevolg. Het lijkt er sterk op dat we een periode van veel hogere inflatie tegemoet kunnen zien, waardoor de rente zal moeten stijgen en dat kan zelfs ten koste gaan van de economische groei. Het wordt hoe dan ook een spannende periode, want ik wil graag weten welke gevolgen dit alles zal hebben voor het financiële stelsel, dat niet kapot te krijgen leek.

Guy Boscart, US Markets