Roemloos einde van Wellink – Herstructurering alstublieft

Vorige week woensdagavond viel ik van mijn stoel, toen ik Wellink hoorde praten bij het EO-programma ‘Knevel en Van den Brink’. Hij dreigde het Nederlandse volk op een onwaardige manier, een misser voor de hoogste baas van DNB. Wellink stond al lange tijd niet hoog in mijn achting. Ik heb hem eerder een hoofdrolspeler genoemd in de veel te goedkope omzetting van de gulden naar de euro, die de Nederlanders honderden miljarden euro’s heeft gekost.

Omdat de gulden te goedkoop in de euro opging, ontstond er de eerste jaren na de introductie van de euro hoge inflatie in Nederland. De Nederlanders klaagden hier terecht steen en been over. Maar wat deed Wellink? Hij probeerde het Nederlandse volk de term ‘gevoelsinflatie’ aan te praten!

Ik vind tevens dat Wellink, als baas van de centrale bank, een dubieuze rol heeft gespeeld bij de faillissementen van DSB en Icesave. Ik heb eerder in een column betoogd dat IJsland vlak voor het debacle met Icesave grote problemen had. En toch liet Wellink deze bank zijn gang gaan en veel meer geld ophalen dan eigenlijk de bedoeling was.

Woensdag werd er een nieuwe kraal geregen aan de ketting van stunteligheden, een roemloos einde van de aftredende DNB-baas. Als echte topbankier trad Wellink tot voor kort bijna altijd alleen op in sologesprekken, met name in Buitenhof. Eergisteren moest hij – aandoenlijk bijna en een president van DNB onwaardig – het hele programma aan tafel met diverse gasten blijven zitten. Waarom was dit nodig? Maar ook, waarom heeft het Nederlandse journaille niet door dat dit merkwaardig en een hoogst uitzonderlijk optreden was?

Ik kan maar één reden bedenken waarom hij dit deed. Hij wilde het volk bang maken en vertellen dat we niets anders kunnen doen dan nog meer van ons zuurverdiende geld in een bodemloze Griekse put te gooien. Een Grieks ‘default’ of afstempeling van schulden vond hij geen goede zaak. We moeten er, volgens Wellink, alles aan doen om Griekenland te blijven steunen, om het land waar de Westerse beschaving begon (maar nu dreigt te eindigen) bij de euro te houden. ‘Anders zou het de belastingbetaler veel geld kosten’, zo dreigde hij ronduit.

Ik voelde een woede opkomen. Dreigen, het opgeheven vingertje, het volk voor de zoveelste keer niet serieus nemen, ik ben er helemaal klaar mee. De eerste reden waarom ik er zo over denk, is dat wat Wellink zegt (en met hem ook de meeste andere Europese politici zeggen) simpelweg onwettig is. De immense grote transfers van belastinggelden van de sterkere eurolanden (Duitsland, Nederland, Oostenrijk en Finland voorop) druisen regelrecht in tegen de zogenoemde ‘No-Bail-Out’ bepalingen van het EU-Verdrag. Ach, een kniesoor die daarop let, toch? En laten we maar zwijgen over de valse voorwendselen waarmee Griekenland überhaupt tot de euro kon toetreden en die schijnbaar ongestraft zijn gebleven.

De hoge heren hoeven zich niet aan de wet te houden. Ze denken namelijk dat ze met een groter goed bezig zijn, te weten de euro, in de meeste landen ingevoerd zonder dat dit met het volk is overlegd, of zonder dat het volk hier zijn goedkeuring aan heeft kunnen geven middels bijvoorbeeld een referendum (over de vaststelling van de omwisselkoersen nog maar te zwijgen). In hun alwetende wijsheid hebben de politici bedacht dat de euro in de huidige constructie tegen wil en dank in stand moet worden gehouden.

De brug naar de tweede reden van mijn woede is dan snel gemaakt. Politici en monetaire overheden hebben hun eigen vicieuze cirkel gecreëerd. Door diverse PIGS-landen te redden, door ze nog meer geld te lenen, zijn die landen alleen maar opgescheept met nog meer schulden, waardoor ze nog meer geld moeten lenen om dit terug te betalen. Nog meer schulden leidt vervolgens tot wantrouwen van de financiële markten, waardoor de rente oploopt en herfinanciering alleen maar nog duurder wordt. Griekenland heeft inmiddels een uitzichtloze ‘junk’-status en een rente van meer dan 20%.

Iedere normaal denkende econoom (en daar zijn er in Nederland gek genoeg niet heel veel van, althans de media laat ze niet horen of zien) weet dat dit niet goed gaat. Toch doen de hoge heren – hardleers als ze zijn – er alles aan om dit piramidespel tot een goed einde te brengen. Het probleem is immers dat de ECB op grote schaal schulden van de PIGS-landen, vooral Griekenland, heeft opgekocht en deze schulden als waardeloos onderpand van de banken in ruil voor ‘vers’ geld heeft aangenomen. De ECB, en uiteindelijk dus de belastingbetaler, moet er voor opdraaien als er verliezen (lees: afboekingen) worden geleden op die opgekochte obligaties. Hier worden we nu door Wellink mee gedreigd, zonder dat hij er expliciet bij vertelt dat de ECB zelf het “lumineuze” plan heeft bedacht om op uitgebreide schaal die waardeloze staatsobligaties op te kopen.

Op 29 november vorig jaar heb ik een column geschreven met de vijf uitwegen uit de schuldencrisis. In dit verhaal geef ik duidelijk aan dat een gecontroleerde ‘default’ (ofwel afstempeling) van de schulden economisch de beste weg lijkt. En hoe eerder we hier mee beginnen, hoe beter.

De derde reden voor mijn woede over het optreden van Wellink was, dat het opkopen van Griekse schulden en het “helpen” van Griekenland (lees: de Europese (centrale) banken) – even afgezien van de heilloze weg hiervan – eigenlijk symptoombestrijding is. Met het uitbreken van de eurocrisis is nu op een pijnlijke wijze duidelijk geworden dat het in 1999 ingevoerde rigide europact – met de geboortegebreken van de voor de eurolanden sindsdien in de euro aan elkaar vastgeklonken nationale wisselkoersen en het ‘One-Size-Fits-All’ ECB-rentebeleid – niet werkt voor ‘het Europa van de verschillende economische snelheden’.

Toen landen vroeger in problemen kwamen, klopten ze bijna altijd uiteindelijk bij het IMF aan. Meestal bestond een IMF-reddingsplan uit drie maatregelen: 1. noodleningen met een streng economisch herstructureringsplan, 2. de herstructurering van de schulden en 3. devaluatie van de valuta om het land weer concurrerend te maken. Dit is bijna altijd een beproefd concept geweest. Herstructurering van schulden betekent thans grote verliezen voor ECB (en blijkbaar ook voor DNB en andere banken). Maar stelt men dat verder uit dan worden die verliezen steeds groter en…worden doorgeschoven naar de belastingbetaler.

Devaluatie lijkt in het europact niet meer mogelijk. Of toch wel? Eerder noemde ik al ‘The Matheo Solution’ als ingenieuze oplossing voor de eurocrisis.

Het is overigens vreemd dat het IMF meewerkt aan het huidige heilloze traject dat de Europese politici zijn ingeslagen. Wellicht komt het omdat het IMF een Franse topman had? Nu deze wegens mogelijke verkrachting door de zijdeur is vertrokken, barst de strijd om zijn opvolging los. Europa wil natuurlijk weer een topman die het project ‘dweilen met de kraan open’ voor hen verder zal gedogen.

Bij ‘K&VDB’ deed Wellink natuurlijk mee met die lobby door Trichet als nieuwe topman van het IMF naar voren te schuiven. Ik viel weer van mijn stoel toen Wellink daarbij juist de onafhankelijkheid van Trichet memoreerde. Het moet niet veel gekker worden. Maar het liefst gaat Wellink natuurlijk zelf. Merkel noemde Christine Lagarde, de Franse minister van Financiën. De rest van de wereld wil natuurlijk iemand anders. De Europese politici sidderen al bij de gedachte dat er een echt onafhankelijke econoom komt die een einde maakte aan het Europese wanbeleid. Laten we dat wel hopen want dan kan eindelijk een begin gemaakt worden met de oplossing van de eurocrisis.

Harry Geels, Inmaxxa

N.B. Ik schrijf dit artikel op persoonlijke titel. Ik ben geen tegenstander van de euro. Ik wil dat hij overleeft en niet door wanbeleid en hoogmoed van politici ten onder gaat.

Harry Geels is directeur Research en partner bij INMAXXA met kantoor te Naarden (www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij uitvoerend hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn mening weer in zijn hoedanigheid als directeur Research.